ممکن است در طول زندگی خود برخی از اجسام و یا صداها را دیده و یا شنیده باشید که در حقیقت وجود خارجی ندارند. همه ما دچار این اتفاق شده‌ایم. به این صداها و تصاویری که وجود خارجی نداشته و توسط ما دیده و شنیده می‌شوند توهم گفته می‌شود. بسیاری از افراد درگیر و دچار این اختلال هستند. این موضوع می‌تواند بنا به دلایل مختلفی در فرد ایجاد شود. همچنین با علائم خاص خود همراه باشد. اما مهم این است که ما در رابطه با این اختلال یک اطلاعات کلی داشته باشیم، تا درصورت مشاهده علائم آن سریعا به متخصص مراجعه کنیم. خوشبختانه روش‌های درمانی نیز برای توهم وجود دارد. اما مهم‌تر از درمان تشخیص درست و به جای این اختلال است. زیرا با تشخیص غلط و یا کم اهمیت جلوه دادن آن، خطراتی برای فرد ایجاد خواهد شد. با ما همراه باشید.
توهم چیست؟
توهم در حقیقت یک تجربه حسی غیر معمول است که هیچ منبع فیزیکی و خارجی ندارد. می‌توان گفت تنها زاده فکر و تخیل ماست. توهم شامل درک نادرست ما از محیط، اشیاء و یا رویداد و اتفاقاتی است که حواس فرد را پرت می‌کند که این توهمات شامل موارد مختلف می‌شود. فردی که دچار این اختلال است، دائما گمان می‌کند که تمام مواردی را که دیده، شنیده و یا بوییده واقعی هستند. اما در حقیقت اینطور نیست! که همین موضوع به دلایل مختلفی در فرد رخ می‌دهد.
نکته مهم دیگر این است که توهم تنها به دیدن یک شخص و یا یک جسم منتهی نمی‌شود، بلکه می‌تواند در رابطه با سایر موارد و حواس فرد نیز مرتبط باشد. از این رو باید انواع آن را شناخت و دلیل ایجاد آن را نیز دانست. همچنین با شناخت و در صورت مشاهده آن‌ها در خود سریعا به پزشک مراجعه کرده و خود و یا فردی که در اطراف ما می‌باشد را تحت درمان قرار دهیم.
انواع توهمات
همانطور که گفتیم توهمات تنها شامل دیدن یک شخص و یا یک شئ نمی‌شود، بلکه ممکن است شامل موارد دبگری نیز باشد. از این رو محققین اعلام کرده‌اند که توهم شامل انواع مختلفی می‌باشد که عبارتند از:
1ـ توهم دیداری
این نوع توهم شامل دیدن اجسام و اشخاصی می‌شود که وجود خارجی ندارد.
2ـ توهم شنیداری
این نوع از توهم شامل شنیدن صداهایی است که در اصل وجود خارجی ندارند.
3ـ توهم بویایی
حس بویایی فرد را درگیر می‌کند. ممکن است فرد حس کند بدنش بو می‌دهد و یا بویی را استنشاق کند که وجود ندارد.
4ـ توهم لمسی
شامل حس کردن و لمس چیزی در بدن است. ممکن است شخص گمان کند یک جانور و یا یک شیء بر روی بدن او راه می‌رود.
5ـ توهمات چشایی
در این توهم حس چشایی شخص درگیر شده و شخص طعم‌های عجیبی را در دهان خود حس می‌کند.
6ـ توهمات هیپنوپومپیک
این توهم بعد از بیدار شدن برای فرد رخ می‌دهد. فرد درست بعد از خواب چیزهایی را حس می کند که واقعی نمی باشد.
7ـ هیپناگوژیک
قبل از خوابیدن برای شخص رخ می‌دهد به طوریکه شخص دچار حس هایی اشتباه قبل از به خواب رفتن است. این توهم از اختلال مربوط به نارکولپسی می باشد.
8ـ توهم حضوری
فرد احساس می‌کند شخصی در نزدیکی او و یا در اتاقش ایستاده است.
9ـ توهمات عمقی
در این توهم شخص حس می‌کند بدنش حرکت می‌کند، و یا اعضای بدنش در حال از هم گسیختگی است. در حالیکه اینطور نمی‌باشد.
علائم وجود توهم
داشتن توهم و یا به اصطلاح عامیانه توهم زدن با علائمی همراه است. شما عزیزان باید بعد از شناخت این علائم، به بررسی رفتارهای خود بپردازید. همچنین می‌توانید به بررسی وجود این علائم در اطرافیان خود که به وجود توهم در آن‌ها شک دارید، بپردازید. برخی از این علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- شنیدن صداهایی که به شما دستور می‌دهد کاری را انجام دهید.
- شنیدن صداهایی مانند صدای حیوان، کوبیده شدن در و پنجره، موسیقی
- احساس خزش و یا راه رفتن چیزی بر روی پوست بدن
- حس کردن بوی بد و یا یک بوی خوب
- حس کردن طعم فلز در دهان
- دیدن اشخاص و یا اشیا
- دیدن الگوهای نور مختلف
- ممکن است فردی را ببینید که با شما در حال صحبت کردن است.
علت ایجاد توهم
علل ایحاد توهم در افراد بستگی به عوامل بسیار زیادی دارد که برخی موقت و برخی دیگر دائم هستند. برخی از علل ایجاد توهم شامل موارد زیر می‌شوند:
- مصرف برخی از داروها
- مصرف مواد مخدر
- کم خوابی
- وجود برخی از اختلالات روانی
- کهولت سن
- تغییر در شیمی مغز
- درد بسیار شدید در بدن
- کم آبی بدن
- تجربه یک اتفاق تلخ و ناگوار
- برخی از بیماری‌ها مانند میگرن، صرع، آلزایمر
- اختلال نارکولپسی
- اختلال پارکینسون
- اختلال اسکیزوفرنی، دوقطبی و هذیان گویی
- افسردگی
- تب داشتن
راهکار مقابله با توهم
خوشبختانه برخی از راهکارها برای مقابله و مدیریت توهم وجود دارد. شما با رعایت این راهکارها می‌توانید به راحتی آن را مدیریت کنید. شدت آن را کم کرده و با مراجعه به پزشک خود و درکنار روش درمانی خود توسط پزشک، روند بهبود خود را تسریع بخشید. برخی از راهکارهای مقابله با توهم شامل موارد زیر می‌شود:
- بهتر است که توهمات خود را درک کنید.
- آن‌ها را دنبال کنید. تا بتوانید به یک شیوه و دلیل اصلی برای شیوع این اختلال در خود برسید.
- از خود سوال کنید که از کی این اتفاق رخ داد؟ در چه زمان‌هایی رخ می‌دهد؟
- حواس خود را در آن لحظه پرت کنید.
- با توهمات خود رابطه خوب برقرار کنید.
- به یک گروه درمانی و پشتیبانی بپیوندید.
- از یک کمک حرفه‌ای استفاده نمایید.
- مراقب خود و سبک زندگی خودتان باشید.
تشخیص و درمان توهم
خوشبختانه تشخیص و درمان توهم وجود داشته و افراد اگر به وقت درست آن را تشخیص دهند و به پزشک مراجعه نمایند، به راحتی درمان می‌شوند. تشخیص توهم کار سختی نیست. شما عزیزان می‌توانید با بررسی علائم این بیماری در خود، متوجه حضور این بیماری شوید. البته که پس از مراجعه به پزشک و متخصصین، آزمایشات بیشتری بر روی شما صورت می‌گیرد. تا بتوانند به درستی و به قطعیت بیماری شما را تشخیص دهند. که این آزمایشات شامل آزمایش ادرار، خون، اسکن مغز و برخی معاینات فیزیکی است.
پس از اینکه بیماری توهم در فرد تشخیص داده شد، متخصص به بررسی شدت آن می‌پردازد و با توجه به نوع توهمات و شدت آن، یک روش درمانی مفید را برای فرد انتخاب می‌کند. برخی از روش‌های درمانی موجود برای بهبود مدیریت توهم در شخص عبارتند از:
1ـ درمان دارویی
در این روش شما با مراجعه به پزشک و تشخصیص توهم‌تان، متخصص برایتان داروهایی را تجویز می‌کند. شما عزیزان باید این داروها را با توجه به دستور پزشک و به طور مرتب مصرف کنید و بعد از چند دوره مصرف، دوباره نزد پزشک بروید.
2ـ درمان روانشناختی
در این روش شما با مراجعه به یک رواندرمانگر و یا روانشناس خوب، توهم خود را با روش‌های مخصوصی که در علم روانشناختی وجود دارد، درمان می‌کنید.
کلام آخر
با خواندن این مقاله متوجه شدیم که توهم یک احساس و درک نادرست از شخص است، که می‌تواند شامل دیدن، چشیدن، شنیدن، بوییدن و لمس کردن و موارد دیگر باشد. نکته مهم در رابطه با این اختلال این است که در اسرع وقت باید درمان شود. زیرا با کهنه شدن و گذر از بیماری، به سختی می‌توان از آن رهایی یافت. همچنین باعث آسیب‌های روحی و روانی دیگر نیز خواهد شد. از این رو لازم است برای درمان و مدیریت این اختلال، در اسرع وقت دست به کار شده و نزد یک پزشک و متخصصص برای درمان خود بروید.
کلینیک روانشناسی آرامش من با سالیان سال تجربه در این زمینه و با حضور مشاورین و روانشناسان مطرح و مجرب در این حوزه، همه روزه پاسخگوی شما عزیزان می‌باشد. شما می‌توانید از طریق تماس با پشتیبانی و یا پر کردن فرم درخواست مشاوره، با مشاورین و روانشناسان تیم قوی آرامش من به راحتی ارتباط برقرار کنید. همچنین می‌توانید از طریق مشاوره حضوری، مشاوره آنلاین و مشاوره تلفنی با مشاور و یا رواندرمانگر خود به راحتی در تماس باشید.
منابع:
