شاید شما هم در هنگام عصبانیت و یا در هنگام بروز برخی از اتفاقات، عکس‌العمل فیزیکی از خود نشان دهید. این نشانه‌ها و واکنش‌های فیزیکی می‌تواند باعث ایجاد برخی آسیب‌ها در فرد شود. از طرفی چون رابطه بین روان و فیزیک و جسم انسان کمی پیچیده است، این اتفاق که به آن اختلال تبدیلی و یا هیستریک گفته می‌شود، از نظر پزشکی و روانشناسی به جای اینکه علائم روانی داشته باشد، علائم فیزیکی دارد. اما منشاء آن وجود اختلال روانی است. ما در این مقاله در رابطه با اختلال تبدیلی یا هیستریک و انواع آن و همچنین علائمی که دارد، صحبت خواهیم کرد و در آخر نیز درمان آن را نیز به شما معرفی خواهیم کرد، تا در صورت وجود این نشانه‌ها در خود، سریعا بتوانید خود را درمان کنید.
اختلال تبدیلی (هیستریک) چیست؟
اختلال تبدیلی و یا هیستریک یک اختلال روانی بوده و نشان دهنده عدم سلامت روان فرد است. اما باید بدانید که نشانه‌های این اختلال کمی متفاوت از سایر بیماری‌های روانی دیگر است. زیرا این بیماری باعث واکنش جسمی می‌شود و علائم فیزیکی با خود به همراه دارد. اگر در صورت وجود علائم فیزیکی مرتبط با اختلال تبدیلی، پزشک منشا ریشه‌ای و بیماری جسمی برای آن پیدا نکند، منشا ایجاد آن را وجود اختلال و مشکل در روان فرد می‌داند. این اختلال نیز باعث ایجاد مشکلات فراوانی در تمام زمینه‌های مهم زندگی شخص می‌شود. اگر فرد بنا به هر دلیلی که وجود دارد دچار این اختلال شود، علائمی که از خود نشان می‌دهد، کاملا غیرارادی بوده و در زمان تشدید آن و بنا به دلایل خاصی در فرد به وجود می‌آید، که انواع مختلفی دارد. این اختلال نیز می‌تواند برای هر فردی رخ دهد. تعداد زنان مبتلا به این اختلال تقریبا دو برابر تعداد آقایان است.
انواع اختلال تبدیلی (هیستریک)
همانطور که بیان کردیم، اختلال تبدیلی انواع مختلفی دارد. که هر شخص می‌تواند به هر یک از این انواع مختلف دچار شود. با اینکه همچنان مطالعات گسترده‌ای در این باره در حال انجام است، تنها دو نوع اصلی از این اختلال وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشد:
-
اختلال حرکتی_عملکردی و یا اِف اِن دی (FND)
اختلال حرکتی عملکردی، یک نوع اختلال تبدیلی است که در آن فرد در حرکت و عملکرد خودش، دچار مشکل می‌شود. این اختلال می‌تواند تنها یک ماهیچه فرد و یا چندین ماهیچه و عضله را درگیر کرده و دچار اختلال سازد. به عنوان مثال در صورت بروز این اختلال ممکن است نتوانید دست و یا پای خود را تکان دهید و یا ایجاد گرفتگی در عضلات خود داشته باشید.
-
تشنج
نوع دوم از این اختلال تشنج می‌باشد. تشنج‌ها از نوع غیر صرعی می‌باشد. زمانیکه استرس فرد بالا رود ممکن است دچار تشنج شود. در صورت یک واکنش عاطفی بسیار شدید نیز این اتفاق رخ می‌دهد. این اتفاق بیشتر برای افراد در سن نوجوانی و کودکی رخ می‌دهد.
علائم اختلال تبدیلی یا هیستریک
اختلال تبدیلی و یا هیستریک دارای علائم مشخصی است. اما همانطور که در قبل بارها به آن اشاره کردیم، علائم آن روانی نبوده. علائم اختلال تبدیلی فیزیکی و جسمی است. یعنی شما در زمان بروز این اختلال روانی در خود دچار برخی واکنش‌های فیزیکی می‌شوید. برخی از علائم فیزیکی موجود در این اختلال عبارتند از:
- ایجاد مشکل در گفتار
- احساس ضعف در بدن
- احساس ضعف در عضلات
- تشنج
- از دست دادن حس بدن و یا ایجاد اختلالات حسی
- انجام حرکات فیزیکی غیرارادی
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی
- داشتن لرزش و پرش
- احساس سرگیجه و توهم زدن
- کاهش شنوایی و تاری دید و دوبینی
- فلج شدن
- ایجاد مشکل و اختلال در بلع
- از دست دادن و عدم تعادل و زمین خوردن
- مشکل در حافظه و تمرکز. ممکن است به یک نقطه خیره شوید و به دیگران واکنشی نشان ندهید.
- احساس می‌کنید بدنتان به شما تعلق ندارد.
خنده هیستریک
بیماری و یا اختلال انتخابی یا هیستریک، یک بیماری روانی است که به دلیل وجود استرس و اضطراب در فرد ایجاد می‌شود. خنده هیستریک یکی از علائم این بیماری می‌باشد. برخی از افراد زمانیکه در موقعیت‌های پرتنش و استرس‌زا شدید قرار می‌گیرند، دچار خنده هیستریک می‌شوند. شاید شما در اطراف خود فردی را دیده باشید و یا خودتان نیز اینگونه باشید که در صورت استرس شدید، خنده به سراغتان می‌آید. اما نه خنده‌ای معمولی؛ بلکه خنده‌ای خاص و از روی فشار و عصبانیت. گویی که با این طریق خود را خالی می‌کنید و آن استرسی که بر روی دوشتان است را اینگونه نشان می‌دهید. این خنده کاملا ناآگاهانه و غیر ارادی است. خود شخص به هیچ عنوان متوجه نوع خنده عصبی خود نمی‌شود. این افراد باید به سرعت خود را تحت درمان قرار داده و با مصرف برخی از داروها، بیماری خودشان را کنترل کنند. زیرا این مساله می‌تواند باعث ایجاد اختلال و مشکل در تمام موارد زندگی شما شود. این اختلال نیز می‌تواند بنا به دلایل مختلفی مانند: ترومای کودکی، وجود بیماری افسردگی، وجود اختلال اضطراب و استرس باشد.
داروهای هیستریک
خوشبختانه برای درمان هیستریک و یا کنترل این اختلال، روش‌های درمانی خاصی وجود دارد. یکی از این روش‌ها استفاده از دارو می‌باشد. بسیاری از پزشکان زمان بروز علائم این اختلال، به بررسی جسمانی فرد می‌پردازد. اگر شخص دچار بیماری‌های جسمانی ضعف جسمی نباشد، قطعا دچار اختلال روانی به نام هیستریک و اختلال تبدیلی است. از این رو پزشکان سریعاً و با توجه به نوع اختلال شخص و با دقت و بررسی دقیق علائم، برای شخص دارو تجویز می‌کنند. این داروها می‌توانند به مرور این اختلال را درمان کرده و یا به خوبی کنترل کنند. اما باید به مدت چندین سال و یا چندین ماه که آن هم با توجه به تشخیص پزشک می‌باشد، مصرف گردد.
درمان اختلال تبدیلی (هیستریک)
برای این اختلال، روش‌های دیگری برای درمان به غیر از دارو درمانی وجود دارد. برخی از روش‌های درمان اختلال تبدیلی و یا هیستریک شامل موارد زیر می‌باشد:
- درمان شناختی رفتاری که شامل رفتار درمانی و روان درمانی می‌شود. که باید با مراجعه به کلینیک‌های روانشناسی و رفتن نزد یک روانشناس و یا روانپزشک، این اختلال را درمان کنید. لازم به ذکر است که این روش بصورت فردی می‌باشد.
- استفاده از هیپنوتیزم درمانی و یا گشتالت درمانی
- استفاده از روش نوروفیدبک درمانی و بیوفیدبک
- فیزیوتراپی
- گروه درمانی
- برگزاری جلسات و مشاوره با خانواده
- استفاده از مدیتیشن
کلام آخر
اختلال تبدیلی یا هیستریک یک اختلالی است که نادر بوده و خوشبختانه شایع نمی‌باشد. به طور کلی از هر 5 نفر یک نفر به این بیماری دچار می‌شود. شما عزیزان باید با توجه به علائمی که وجود دارد و بررسی آن‌ها در خود و یا اطرافیانتان، به پزشک مراجعه نمایید. بعد از بررسی و مراجعه به پزشک باید یک روش درمانی با توجه به نوع بیماری شما، برایتان در نظر گرفته شود. شما نیز موظف به رعایت تمام دستورها و تجویزات پزشک و یا دکتر روان شناس خود هستید. برای برقراری ارتباط با مشاورین و متخصصین حرفه‌ای در این زمینه می‌توانید با پشتیبانی مرکز مشاوره آرامش من تماس بگیرید. همچنین می‌توانید با پر کردن فرم درخواست مشاوره با روانشناس و یا مشاور خود به صورت خصوصی و به راحتی در ارتباط باشید. کلینیک آرامش من با حضور مشاورین و متخصصین مجرب در این زمینه همه روزه پاسخگوی شما عزیزان می‌باشد.
منابع:
