همه ما انسان‌ها به طبع انسان بودنمان از اینکه رها شویم ترس بسیار زیادی داریم. این موضوع کاملا طبیعی است. اما باید بدانید که اگر بیش از اندازه شود، می‌تواند تبدیل به یک اختلال روانی بزرگ شود. این نوع افکار و ترس‌ها که به رها شدن و طردشدن بازمی‌گردد، تحت عنوان طرحواره رهاشدگی از آن یاد می‌شود. اگر شما هم جزو افرادی هستید که دائما به این موضوع فکر کرده و از آن هراس دارید، بدانید که دچار این طرحواره درخود شده‌اید. حال این موضوع دارای نشانه‌هایی است که بنا به برخی دلایل در فرد ایجاد می‌شود که فکر و ذهن فرد را درگیر خودش می‌سازد. از این رو لازم از با علت ایجاد و علائم طرحواره رهاشدگی آشنا شوید، تا بتوانید در صورت وجود این اختلال، آن را شناخته و بهترین راهکارها را برای درمان و کنترل آن به کار بگیرید. با ما همراه باشید… .
طرحواره رهاشدگی چیست؟
همانطور که بیان شد، اینکه یک فرد دارای افکاری مانند رها شدن از جانب دوست، معشوقه و یا خانواده باشد کاملا طبیعی است. اما اینکه این افکار بسیار شدید بوده و طولانی شود، می‌تواند نشان دهنده گرفتار شدن فرد در طرحواره رهاشدگی باشد. طرحواره رهاشدگی بیان می‌کند که یک فرد دائما و بیش از اندازه به رهایی و طرد شدن از جانب اطرافیان خود فکر می‌کند. در حقیقت این حس از ناامنی و ترس بیش از اندازه می‌آید. نداشتن دلبستگی ایمن نیز یکی از موارد تعیین کننده این نوع طرحواره در فرد است.
از طرفی حس ترس بیش از اندازه از اینکه شما در یک رابطه عاشقانه رها خواهید شد، نه تنها خودتان را بلکه طرف مقابل شما را نیز آزار می‌دهد. زیرا وجود این طرحواره در شما باعث بروز رفتارهایی می‌شود که ممکن است بسیاری از آن‌ها ناخودآگاه باشد. اما همین رفتارها به مرور باعث برهم خوردن روابط شما و گاهی جدایی می‌شود. از این رو باید بدانید که چه زمانی این افکار و ترس از رها شدن در شما افزایش یافته است، تا بتوانید در زمان درست و قبل از رساندن آسیب از آن جلوگیری کنید.
حتما بخوانید: مشاوره خانواده
علت ایجاد طرحواره رهاشدگی
همانطور که در قبل به آن اشاره نمودیم، طرحواره رهاشدگی در فرد می‌تواند خطرناک باشد. می‌تواند زندگی او را به شدت تحت تاثیر خود قرار دهد. از این رو باید تمام تلاش خود را به کار گرفت تا بتوان از وقوع آن جلوگیری کرد. لازمه جلوگیری از آن نیز شناختن برخی از عوامل ایجاد این طرحواره در فرد است. البته که تنها از برخی عوامل می‌توان جلوگیری نمود. زیرا برخی دیگر به دست خودمان نبوده و متاسفانه از جانب اطرافیان به ما وارد می‌شود. برخی از دلایل مهم و رایج ایجاد طرحواره رهاشدگی شامل موارد زیر می‌باشند:
اتفاقات تاثیرگذار دوران کودکی در طرحواره رها شدگی
- نوع برخورد والدین با شخص در دوران کودکی او تاثیر بسیار زیادی بر روی بزرگسالی او دارد. ممکن است والدین در دوران کودکی با شخص طوری رفتار کرده باشند که آن کودک همیشه ترس از رها شدن توسط والدین را داشته است. تهدیدها و تنبیه‌های بیجا و غیراصولی برخی والدین، می‌تواند آسیبی را به کودک بزند که تا آخر عمرش نیز نتواند آن را درمان کرده و بهبود بخشد. طرحواره رها شدگی نیز یکی از این اختلالاتی است که در 80 درصد موارد توسط والدین به فرد القا شده است.
این را هم بخوانید: مشاوره کودک تلفنی - تجربه‌ای که در دو سال اولیه زندگی به کودک وارد می‌شود، بر روی ایجاد طرحواره رهاشدگی به شدت تاثیرگذار است. تنها بودن و احساس رها شدن در این سنین در کودکی، می‌تواند فرد را به شدت تحت تاثیر قرار داده و برای کودک یک تجربه به شدت دردناک باشد. از این رو هرگز آن را فراموش نکرده و در بزرگسالی نیز در تمام جنبه‌ها زندگی خود، ترس از رها شدن و تنها ماندن را داشته باشد.
از دست دادن عزیز یا جدایی
- این طرحواره می‌تواند به کودکی ربطی نداشته باشد و در دوران بزرگسالی شکل بگیرد. با از دست دادن یک عزیز و یا جدایی از یک رابطه بسیار عمیق عاشقانه. مرگ یکی از افراد بسیار نزدیک مانند پدر، مادر و یا خواهر و برادر. تمام این اتفاقات نیز می‌تواند بر روی ایجاد طرحواره رها شدگی در فرد نقش مهمی داشته باشند.
مطالعه این مطلب می تواند برای شما مفید باشد: ترس از دست دادن رابطه و عزیزان
تنها ماندن یا بیمار شدن
- دوری محل کار و محل زندگی نیز عوامل تاثیرگذار و مهمی هستند که باعث می‌شوند احساس رها شدگی و ترس از تنها ماندن در فرد روزبه روز افزایش یابد.
- وجود برخی از بیماری‌ها به مدت طولانی در فرد و یا بستری شدن او در بیمارستان از عوامل دیگری هستند که باعث می‌شود این احساسات در فرد بیدار شود و ترس را در او ایجاد کند.
- وجود برخی اختلالات روانی و عدم سلامت روان فرد نیز بر ایجاد این طرحواره در فرد تاثیرگذار است.
نشانه‌های طرحواره رهاشدگی
به برخی از نشانه‌ها و علائم طرحواره رهاشدگی در تعریف این طرحواره اشاره شد. در این قسمت ما به بررسی شاخصه‌های بیشتر این اختلال می‌پردازیم. برخی از نشانه‌های رایج وجود دارندکه می‌توان با بررسی آن‌ها در خود متوجه حضور آن شد و برای درمان و کنترل کردن آن اقدامات لازم را انجام داد. مانند:
- شما دائما به این فکر می‌کنید که توسط فردی که دوستش دارید و شما را دوست دارد، روزی رها خواهید شد.
- شما به این فکر می‌کنید که در زندگی خود هیچ کسی را ندارید که شما را دوست داشته باشد و به شما اهمیت بدهد.
- زمانیکه از فردی که در نزدکی شماست چیزی نشنیده و نمی‌بینید، با خشم و عصبانیت با او برخورد می‌کنید.
- زمانیکه فردی به شما پیام ندهد و یا خبری از شما نگیرد، شما را مضطرب و آشوب می‌کند.
- بیش از اندازه در رابطه به رفتارهای طرف مقابل خود فکر می‌کنید. تا جایی که ممکن است کوچکترین نشانه‌ای شما را دیوانه کند.
- شما دائما در رفتارهای مردم دنبال نشانه‌ای می‌گردید که نشان دهد شما را روزی رها خواهند کرد. حتی به کوچکترین رفتارهای آنان اهمیت می‌دهید و آن را بررسی می‌کنید.
- سناریوهای مختلفی را در ذهن خود نسبت به فرد مقابل‌تان می‌چینید که می‌توان به جرئت گفت 99 درصد آنان غیرواقعی و ساخته ذهن شماست.
- شما هرگز فکر نمی‌کنید که روزی عاشق شده و وارد یک رابطه عاشقانه شوید. اگر هم روزی این اتفاق بیوفتد، با افکار و ترس‌هایی که دارید آن را خراب خواهید کرد.
- وقتی افراد از شما رد می‌شوند و می‌روند شما به شدت نابود شده و به دنبال دلجویی نیز نمی‌باشید.
- دچار استرس و اضطراب فراوانی هستید که به مرور تبدیل به یک الگوی رفتاری در شما شده و زندگی‌تان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
کنترل و مدیریت این طرحواره
اینکه یک فرد دچار طرحواره رهاشدگی باشد، می‌تواند برای او به شدت سخت و طاقت فرسا باشد. زیرا تمام زندگی او را دربرمی‌گیرد. از این رو باید با برخی از راهکارها برای کنترل و مدیریت این طرحواره آشنا شویم تا بتوانیم در صورت داشتن چنین اختلال و ترسی در خود، با آن مقابله کنیم. برخی از راهکارها عبارتند از:
- در ابتدا بهتر است به یک دکتر روانشناس و یا رواندرمانگر مراجعه کنید.
- به تمام مواردی که شما را تحریک و اذیت می‌کند، توجه کنید و آن‌ها را بشناسید. مانند زنگ زدن و پیام دادن به طرف مقابل.
- بهتر است هر آنچه که در گذشته شما رخ داده و باعث ایجاد این حس ترس در شما شده است را شناسایی کرده، و آن را بپذیرید. درک گذشته می‌تواند به شما در کنترل این موضوع به خوبی کمک کند.
- عزت نفس و اعتماد به نفس خود را بالا ببرید. برای آشنایی بیشتر می توانید به مقاله تکنیک‌های افزایش اعتماد به نفس ما هم سری بزنید.
- به خودتان فرصت دهید و احساسات خود را بپذیرید.
- هرگز خودتان را قضائت نکنید و به خودتان سخت نگیرید.
- از خودتان مراقبت کنید. با انجام مدیتیشن و ورزش و تغییر سبک زندگی خود.
- زمانی که دچار خشم و احساس تنهایی می‌شوید، به نشانه‌ها اطراف خود دقت کنید. بدانید که چه عاملی باعث ایجاد این حس در شما می‌شود.
تمامی موارد بالا از جمله مواردیست که می‌تواند به شما کمک کند تا به راحتی طرحواره رهاشدگی در خود را مدیریت کنید. اما مهم‌ترین مساله در خصوص کنترل و مدیریت این موضوع، رفتن نزد یک مشاور و یا رواندرمانگر است. با کمک گرفتن از یک متخصص، شما عزیزان می‌توانید به راحتی و سریع‌تر به نتیجه دلخواه خود برسید.
کلام آخر
برای کلام آخر باید بگوییم که این حس ممکن است به سراغ همه ما آید. طرحواره رهاشدگی یک احساس به شدت سخت و ناراحت کننده است. زیرا زمانی که به سراغ شما می‌آید، می‌تواند زندگی شما را دگرگون سازد. اما باید بدانید که می‌توان از دست آن خلاص شد و به راحتی رهایی یافت. زیرا شما هستید که باید بر آن غلبه کنید. برای دستیابی به نتایج سریع‌تر نیز می‌توانید از یک کمک حرفه‌ای استفاده نمایید.
کلینیک آرامش من بعنوان بهترین مرکز مشاوره روانشناسی در تهران با سالیان سال تجربه در این حوزه، با حضور مشاورین و متخصصین مجرب خود، همه روزه پاسخگوی شما عزیزان می‌باشد. شما عزیزان می‌توانید با پر کردن فرم درخواست مشاوره و یا تماس از طریق شماره‌های داخل سایت با مشاورین و متخصصین تیم قوی آرامش من به راحتی در تماس باشید. همچنین می‌توانید از طریق مشاوره حضوری، آنلاین و مشاوره تلفنی با مشاور خود به راحتی ارتباط برقرار کنید و جلسات خود را پشت سر هم بگذرانید تا به نتیجه دلخواه خود برسید.
منابع:
