شاید شما در طول زندگی خود با افراد یا شخصی روبرو شده باشید که از یک حالت به حالت دیگر با تفاوت بسیار زیادی تغییر رفتار می‌دهد. ممکن است فرد از یک حالت شدید به حالت شدید دیگر تغییر کند. فردی که این حالات در او دیده می‌شود دچار یک اختلال روانی شدید به نام اختلال دو قطبی است. در بسیاری از افراد این اختلال دیده می‌شود ولی بنا به نداشتن اطلاعات کافی، فرد هیچوقت متوجه بیماری خود نمی‌شود. اگر اختلال دو قطبی درمان و کنترل نشود، می‌تواند تاثیرات و عواقب بسیار بد و غیرقابل جبرانی را بر روی زندگی فرد بگذارد. پس آشنایی با این اختلال روانی می‌تواند به شما کمک کند که هر چه زودتر این اختلال را کنترل کنید. ما در این مقاله شما را با این موضوع بیشتر آشنا خواهیم کرد.
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو قطبی یک بیماری و اختلال روانی شدید است که باعث می‌شود خلق و خو و رفتار فرد، تغییر کند. می‌توان گفت اختلال دو قطبی یک بیماری مغزی است که سبب می‌شود انرژی فرد نیز دچار تغییراتی شود. این اختلال می‌تواند شما را ساعت‌ها و روزها و حتی در برخی افراد، ماه‌ها درگیر خود سازد. در این اختلال افراد یا بسیار شاد و پرانرژی هستند و یا بسیار کم انرژی و افسرده می‌باشند.
اختلال دو قطبی انواع مختلفی دارد که بسته به نوع آن، فرد دچار تغییرات شدید خواهد شد. افرادی که دچار نوع شدیدی از این اختلال هستند، می‌توانند بسیار خطرناک بوده و زندگی خود یا اطرافیانشان را نیز تحت تاثیر قرار دهند. بهتر است بعد از شناسایی این اختلال نزد مشاور رفته و درمان خود را آغاز کنید. اگر هم مشکوک به داشتن و یا نداشتن این بیماری، در خود یا اطرافیانتان هستید بهتر است به مراکز مشاوره روانشناسی رجوع کنید.
نشانه‌ها و علائم اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی در افراد دارای نشانه‌ها و علائم مختلف و گوناگون می‌باشد. در برخی از افراد این اختلال به صورت تغییر شدید در خلق و خو می‌شود. به طوریکه فرد، دارای سطح انرژی بسیار بالا و دارای هیجانات مختلف و شدید است. و دوره دیگر که فرد دارای حالات افسردگی و ناراحتی‌های عمیق می‌باشد، که ممکن است اقدام به خودکشی و آسیب رساندن به خود یا دیگران کند. علائم و نشانه‌های هر یک از این حالات و روحیات متفاوت با یکدیگر است. مانند:
افرادی که دچار هیجانات بالا یا به اصطلاح شیدایی می‌شوندT دچار علائم زیر می‌باشند:
- بی خواب شدن
- تند صحبت کردن
- بی قراری شدید
- سرخوشی بالا و هیجانات و انرژی بسیار زیاد
- افکار بهم ریخته
- داشتن روابط جنسی ناامن
- پول خرج کردن فراوان
- افزایش کاذب اعتماد به نفس
افرادی که دچار افسردگی و حالات غمگین می‌شوندT دارای علائم زیر هستند:
- علاقه نداشتن به اجرای برنامه‌های روزمره زندگی خود
- داشتن اضطراب و استرس بیش از انداره
- کم انرژی بودن
- احساس خستگی فراوان
- بیش از اندازه خوابیدن و بیش از اندازه بیدار ماندن
- ناامیدی
- تمرکز نداشتن
- اختلال در تغذیه
- در اکثر موارد و تصمیمات بلاتکلیف هستند
- فراموشکارند
- در اکثر موارد احساس بی‌ارزش بودن و پوچی می‌کنند.
- افکار مرگ و خودکشی
علت بروز اختلال دو قطبی در افراد
تا به امروزه علت اصلی و قاطعی برای بروز این اختلال، مشخص نشده است. اما برخی از دانشمندان با تحقیقات فراوان در این زمینه موفق شدند که برخی از دلایل را برای این بیماری ثبت کنند.
یکی از دلایل مهم ایجاد اختلال دو قطبی، به ژنتیک افراد باز می‌گردد. دانشمندان اعتقادشان بر این است که این اختلال، ارثی می‌باشد. طبق تحقیقات و معایناتی که صورت گرفته، از هر دو نفر یک نفر از آن‌ها، یکی از خویشاوندان نزدیکشان، دارای اختلال دو قطبی بوده است. اما این بدان معنا نیست که اگر یکی از نزدیکانتان از این اختلال رنج می‌برد، شما نیز دچار این اختلال باشید. تشخیص آن تنها باید توسط پزشک انجام شود.
یکی دیگر از علل مبتلا به اختلال دو قطبی، عوامل محیطی هستند. در طول زندگی همه انسان‌ها، بسیاری از اتفاقات تلخ و شیرین رخ می‌دهد. برخی از این اتفاقات تلخ مانند از دست دادن یک عزیز، تصادف و… می‌تواند باعث بروز استرس شدید در افراد شود. همین استرس شدید به مرور سبب افسردگی حاد شده که زمینه به وجود آمدن اختلال دو قطبی است. پس اگر استرس زیادی را بنا به هر دلیلی در خود حس می‌کنید، بهتر است برای رهایی از آن دست به کار شوید. مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: درمان استرس
از دیگر علل ایجاد اختلال دو قطبی در افراد، تغییراتی در شیمی مغز آن‌هاست. تغییر در ساختار و کارکرد و عملکرد صحیح مغز، می‌تواند سبب بروز این بیماری در فرد شود. اما این موضوع را نمی‌توان از طریق اسکن مغز متوجه شد. تنها با مراجعه به پزشک و معاینه تخصصی او می‌توان از وجود این اختلال مطمئن شد.
اختلال دو قطبی نوع یک
همانطور که گفتیم اختلال دو قطبی انواع مختلفی دارد. یکی از آن‌ها اختلال دوقطبی نوع یک می‌باشد. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک، یک دوره افسردگی و شیدایی را پشت سر می‌گذرانند. این دوره‌ها یک تا دو هفته طول می‌کشد. در اختلال دوقطبی نوع یک، افراد باید حداقل یک هفته علائم شدید را داشته باشند یا به حدی این علائم شدید باشد که فرد مجبور به بستری شدن در بیمارستان شود.
اختلال دو قطبی نوع دو
در اختلال دو قطبی نوع دو نیز تغییراتی در خلق و خو مشاهده می‌شود اما به شدت تغییرات و نوسانات خلقی در اختلال دو قطبی نوع یک، نمی‌باشد. اختلال دو قطبی نوع دو باید تنها در چهار روز متوالی و پشت سر هم ایجاد شود. ایجاد این اختلال در فرد باعث نمی‌شود که او از زندگی روز‌مره‌اش جا بماند. در این نوع از اختلال دو قطبی، افراد با مشاهده اولین دوره افسردگی خود باید نزد پزشک بروند تا درمان خود را آغاز کنند. افرادی که از اختلال دو قطبی نوع دو رنج می‌برند، عموما دچار برخی دیگر از اختلالات روانی مانند اختلال اضطراب، ترس، وسواس و.. نیز خواهند شد.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای مشا مفید باشد: درمان افسردگی شدید
اختلال دوقطبی در کودکان
اختلال دو قطبی تنها برای بزرگسالان نمی‌باشد. بلکه کودکان و نوجوانان بسیاری دچار این اختلال در زندگی خود می‌شوند. اختلال دوقطبی در کودکان بسیار متفاوت با بزرگسالان است. طبق آمار موجود، حدود 4% از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی، کودکان می‌باشند. در کودکان علائم اختلال دو قطبی بسیار کمرنگ است. از این رو باید اهمیت بیشتری به کودکان در رابطه با کشف اختلالات روانی آن‌ها داده شود. کودک در یک روز، اختلال افسردگی گریه و ناراحتی خود را نشان می‌دهد و ممکن است شما آن را طبیعی بدانید. اما برخی از علائم هستند که اگر در کودک بیش از اندازه مشاهده شود، می‌تواند بیانگر وجود این اختلال در کودک باشد. این علائم شامل:
- اختلال در خواب کودک
- اختلال در رفتار کودک با دوستان و اطرافیانش
- کم انرژی شدن ناگهانی کودک یا بیش از حد انرژی داشتن او
- اختلال در روند تفکر و نوع برخورد کودک
تمام موارد بالا از علائمی هستند که می‌توانند به شما در رابطه با سلامت روان کودک شما هشدار دهند. در صورت مشاهده این علائم بهتر است هر چه سریع‌تر در اسرع وقت به بهترین مراکز مشاوره محل زندگی خود مراجعه کرده و کودکتان را نزد دکتر روانشناس کودک ببرید. متخصص با معاینه کودکتان و با همکاری شما می‌تواند به بهبود سلامت روان کودک کمک رساند.
حتما بخوانید: مشاوره کودک
تاثیر اختلال دو قطبی بر مغز
از آنجایی که اختلال دو قطبی یک بیماری و اختلال روانی است، بر روی مغز نیز تاثیرات فراوانی می‌گذارد. این تاثیرات عبارتند از:
تاثیر منفی بر روی بازیابی و تثبیت حافظه
اختلال دو قطبی باعث کوچک شدن هیپوکامپ مغز می‌شود که وظیفه بازیابی و تثبیت حافظه را بر عهده دارد. با این اتفاق حافظه فرد به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این ناحیه از مغز نیز به ثبت خاطرات و کنترل احساسات فرد کمک می‌نماید. با این اتفاق، برخی از علائم دوره افسردگی که در بالا برایتان ذکر کردیم مانند ناامیدی، افسردگی، عدم تمرکز و… در افراد نمایان می‌گردد.
کم شدن ماده خاکستری مغز
این ماده در مغز باعث می‌شود که حافظه و احساسات خود را کنترل نماییم. این ماده به پردازش اطلاعات در مغز نیز کمک می‌نماید. زمانیکه اختلال دو قطبی بر این قسمت از مغز تاثیر می‌گذارد فرد به برخی علائم مانند حواس‌پرتی، اختلال در مهارت‌های گفتاری و نوشتن و… دچار می‌شود.
با این تفاسیر متوجه شدیم که این اختلال چگونه می‌تواند بر روی مغز تاثیرات منفی برجای بگذارد. پس به علائم و نشانه‌های آن توجه کافی داشته باشید تا دچار اثرات غیرقابل جبران نشود.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: گشتالت
تست اختلال دو قطبی
با خواندن این مقاله شاید برای شما این سوال پیش‌آمده باشد که از خود بپرسید “آیا من اختلال دو قطبی دارم؟”
باید به شما بگوییم که با انجام تست اختلال دو قطبی و مشاهده نتیجه آن توسط مشاور می‌توانید به پاسخ این سوال خود برسید. این تست برای افرادی است که دچار علائم این بیماری در خود هستند و یا افرادی که مشکوک به داشتن این اختلال در خود می‌باشند. البته باید این را بدانید که انجام این تست‌ها بسیار دقیق، نمی‌تواند باشد و تشخیص صد در صد دقیق اختلال دو قطبی، تنها توسط مشاورین و متخصصین باید صورت گیرد. حتی جواب این تست را نیز باید یک مشاور و متخصص در این زمینه بررسی کرده تا به شما جواب قطعی را بدهد.
در این تست که توسط مشاورین سلامت روان انجام می‌گردد، چندین سوال از شما پرسیده می‌شود. این سوالات در رابطه با حالات روحی و روانی شما در موقعیت‌های مختلف می‌باشد که باید با دقت و صداقت کامل، به آن‌ها پاسخ دهید. شما می‌توانید این تست‌ها را هم به صورت آنلاین و هم به صورت حضوری نزد روانپزشک خود انجام دهید.
افسردگی دو قطبی
افسردگی دو قطبی یکی از مراحل این اختلال است. همانطور که گفتیم اختلال دو قطبی شامل دو مرحله، شیدایی و افسردگی می‌باشد. مرحله افسردگی در اختلال دوقطبی شامل علائمی می‌باشد که بسیار شدید هستند. این علائم افسردگی دو قطبی به حدی شدید هستند که می‌تواند زندگی فرد را دچار اختلالات شدید کرده و آن را تحت تاثیر قرار دهد. افسردگی دو قطبی می‌تواند سبب افکار بیهوده در ذهن افراد شود. افراد در افسردگی دو قطبی دچار بی‌انگیزگی و پوچی بیش از اندازه می‌شوند. همین افکار به مرور در ذهن شخص ریشه دوانده و سبب خودکشی او می‌گردد. بهتر است با مشاهده کوچکترین علائم از افسردگی دو قطبی سریعا با مراکز اورژانسی درمان تماس بگیرید و یا سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
کلام آخر
بسیاری از افراد در سرتاسر دنیا دچار اختلال دو قطبی هستند. اگر شما نیز دچار این اختلال هستید و یا مشکوک به این هستید که این اختلال در شما وجود دارد نیاز نیست نگران باشید؛ زیرا این اختلال از سنین کودکی تا پیری هر فردی را ممکن است دچار کند. پس به جای ناراحتی بهتر است که در اسرع وقت برای درمان خود اقدامات لازم را انجام دهید. متخصصین کلینیک آرامش من می‌توانند به شماعزیزان در راه رسیدن به بهبودی و خلاص شدن از این بیماری بهترین کمک‌ها را برسانند. تیم قوی آرامش من با پشتیبانی همه روزه هرگز شما را در این مسیر تنها نخواهند گذاشت.
منابع:
