سندرم استکهلم، یک نوع بیماری عاطفی و روانی به حساب می‌آید. در واقع این سندرم مربوط به گروگان‌گیری و آدم ربایی و عوامل آسیب‌زا دیگر می‌شود. فرد مبتلا به این سندرم، نسبت به اسیر کنندگان خود احساس خوبی دارد و در برخی از موارد به آن‌ها نیز کمک می‌کنند. بسیاری از افراد، بنا به دلایلی دچار سندرم استکهلم خواهند شد. اما می‌توان بعد از شناسایی وجود این سندرم در خود و یا اطرافیان، آن را با روش‌های مختلف درمان کرد.
سندرم استکهلم چیست
سندرم استکهلم، همانطور که در قبل به آن اشاره شد یک واکنش عاطفی و روانی است. افراد مبتلا به سندرم استکهلم نسبت به گروگانگیر و یا اسیر کننده خود حس خوبی دارند. بعضی افراد ممکن است با آن‌ها احساس همدردی و عاطفی برقرار کنند و در امر آزار و اذیت به اسیر کنندگان کمک کنند. در حقیقت این اتفاق ایجاد یک ارتباط روانی بین اسیر شده و گروگانگیر می‌باشد که ممکن است روزها، ماه‌ها و یا سال‌های زیادی به طول بینجامد. فرد مبتلا به سندرم استکهلم، خود را با گروگانگیر هم مسیر دانسته و در برابر پلیس و کمک آن‌ها، مقاومت نشان می‌دهد. این امر سبب سخت شدن عملیات نجات این افراد شده و مسیر سوء استفاده را برای اسیر کنندگان هموار می‌سازد.
پس سندرم استکهلم در فرد، سبب می‌شود شخص اسیر شده و یا مورد تجاوز و آزار قراگرفته، نسبت به موارد خشونت‌آمیزی که علیه او استفاده شده به جای احساس وحشت و ترس، احساس خوب و مفیدی داشته باشد.
علت ایجاد سندرم استکهلم
هنوز دلیل و علت مشخصی برای مبتلا شدن به سندرم استکلهم مشخص نشده است. اما برخی از پزشکان بر این عقیده‌اند که سندرم استکهلم در واقع یک مکانیزم دفاعی در برابر آزار و اذیت‌های گروگان‌گیران است. یعنی فرد برای بقا و زنده ماندن این عکس العمل‌ها را ازخود نشان می‌دهد. اما برخی دیگر از عوامل هستند که متخصصین بر این باورند فرد به دلایل کلیدی زیر دچار سندرم استکهلم می‌شود.
دلایل به شرح زیر می‌باشند:
- گروگان گیر با فرد اسیر مهربان و خوب برخورد می‌کند.
- فرد در یک محیط با هیجانات بالا به مدت طولانی قرار گرفته باشد.
- فرد اسیر شده برای رفع نیازهای اساسی خود مثل آب و غذا، به فرد اسیر کننده نیاز داشته باشد.
- از نظر عاطفی فرد گروگانگیر را متکی به خود کند.
- فرد گروگان با اسیرکننده در یک فضا برای مدت طولانی قرار بگیرند.
- بین فرد اسیرشده و گروگانگیر تعاملات عاطفی برقرار شود.
- گروگان گیری روزها و مدت طولانی طول بکشد.
- برخی از موارد مانند شخصیت، ژنتیک و سابقه سلامت روان نیز می‌توانند باعث ایجاد سندرم استکهلم در فرد شوند. برای اطلاع بیشتر کلیک کنید: انواع بهداشت روان
دلایل بالا را می‌توان برای اینکه فرد گروگان دچار سندرم استکهلم شود نام برد.
تاثیر این بیماری بر سلامت روان
همانطور که گفتیم سندرم استکهلم یک واکنس عاطفی و یک اختلال روانی به حساب می‌آید. می‌دانیم که وجود اختلالات روانی در فرد، بر سلامت روان او تاثیرات منفی خواهد گذاشت. سندرم استکهلم نیز از این قضیه مستثنی نمی‌باشد. قطعا فردی که دچار سندرم استکهلم است سلامت روان او نیز تحت تاثیر آن سندرم قرار خواهد گرفت. اگر اطلاعات بیشتری در این زمینه می‌خواهید کلیک کنید: روش‌های تشخیص اختلالات روانی
برخی از افراد بعضی از علائم زیر را در خود مشاهده خواهند کرد.
- کابوس
- بی‌خوابی
- بازگشت به عقب در ذهن خود و مرور آن‌ها
- حس خجالت زدگی از اینکه نسبت به فرد اسیرکننده حس خوبی دارد.
- دچار اختلال روانی شدید بعد از حادثه می‌شود.
- در اعتماد کردن به دیگران با مشکل روبرو خواهد شد.
- احساس گناه
- احساس گیجی
- افسردگی
- استرس و اضطراب
- فرد بعد از سانحه دچار وابستگی شدید خواهد شد.
- احساس ناامیدی و پوچی
- از اجتماع دوری می‌کند.
- درمانده می‌شود و علایق خود را نسبت به کارهای روزانه خود از دست می‌دهد.
تمامی موارد بالا از تاثیرات منفی سندرم استکهلم بر سلامت روان فرد می‌باشد. این را باید بدانیم که بعد از به وجود آمدن سانحه و تحت تاثیر قرار گرفتن روان فرد، بازگشت به زندگی قبل و شروع دوباره بسیار سخت خواهد بود. همچنین صحبت و همدلی کردن نیز با قربانیان کار بسیار سختی است. زیرا با کوچکترین کلمه و جمله دوباره به گذشته برمی‌گردند. بنابراین بعد از مشاهده علائم در خود و یا عزیزانتان، بهتر است برای درمان، نزد پزشک و یا مشاور درمانگر رفته و درمان خود را زیر نظر رواندرمانگر خود آغاز کنید. متخصصین ما در کلینیک آرامش من می توانند در این زمینه برای شما کمک کننده باشند.
راه‌های شناخت سندرم استکهلم
تا کنون راه و روش تخصصی و تضمینی برای شناخت سندرم استکهلم توسط پزشکان و مشاوران مطرح نکرده است. اما برخی معتقدند اضطراب و استرس فراوان و برخی از رفتارهایی که باعث ایجاد اختلالات روانی در فرد می‌شوند را می‌توان معیاری برای تشخیص این بیماری دانست. باز هم می‌گوییم که روش استاندارد و کاملی برای تشخیص صد درصد این سندرم درحال حاضر وجود ندارد. در صورتیکه احساس کردید که دچار این سندرم هستید و به دنبال راهی برای تسخیص و درمان آن هستید حتما نزد متخصص بروید.
عوامل خطرساز دیگر
سندرم استکهلم تنها در رابطه با آدم‌ربایی و سرقت فرد وجود ندارد. سندرم استکهلم ممکن است در موارد دیگری فرد را درگیر کند و به او آسیب‌های جدی و غیرقابل جبرانی را محول سازد. برخی از موارد و دلایل دیگر را که ممکن است بر سندرم استکهلم تاثیر بگذارند به شرح زیر می‌باشد.
کودک آزاری
برخی از افراد ممکن است با کودک رفتار مهربان و خوبی داشته باشند. این موضوع باعث می‌شود کودک گیج شده و حس خوبی نسبت به فرد داشته باشد. از آنجا که اغلب افراد متجاوز و آسیب‌رسان قربانیان خود را تهدید می‌کنند، کودک برای فرار از این موضوع و حفظ جان خود و ترس از فرد متجاوز با او رفتار خوبی داشته باشد. کلیک کنید: روانشناس کودک و نوجوان
روابط توهین آمیز
برخی از افراد ممکن است در طول زندگی خود از طرف نزدیکان خود مورد تحقیر و آزار جنسی و عاطفی قرار گیرند. اما بنا به دلایلی و اینکه آن فرد رابطه نزدیکی با شخص دارد، فرد آسیب دیده رفتارهای بد فرد متجاوز را ندیده و حتی با او همدلی نماید.
قاچاق جنسی
در این مورد افرادی که توسط فرد قاچاقچی به مناطق دیگر فرستاده می‌شوند به فرد گروگانگیر محتاج هستند. از نظر آب و غذا و جای خواب به فرد گروگانکیر نیاز دارند. از این رو با او به مهربانی و خوبی برخورد می‌کنند و با او هم پا می‌شوند. ممکن است با پلیس و کمک‌هایی که بر سر راه او قرار می‌گیرند نیز مقابله کند.
رابطه در محل کار
در محل کار برخی از افراد برخی از روابط ناسالم جاریست که فرد بنا به دلایلی قادر به بازگویی آن نیست. ممکن است توسط همکار یا حتی مدیر مجموعه مورد آزار و اذیت‌های رفتاری و حتی جنسی قرار بگیرید. اما به دلیل اینکه در یک محیط کار هستید و آن افراد همکار یا رئیستان هستند، آن رفتارها را ناپسند ندیده و به جای نشان دادن خشونت و عصبانیت با آن‌ها همکاری کنید. برای حل این مساله این مقاله بسیار کمک کننده خواهد بود: جنبش me too
موارد بالا از مواردی هستند که می‌توانند به بیماری سندرم استکهلم در فرد دامن زده و فرد را دچار آسیب نماید.
روش درمان سندرم استکهلم
همانطور که گفتیم سندرم استکهلم یک اختلال روانی به حساب می‌آید. از این رو بعد از شناخت آن توسط متخصص، روش‌های درمانی نیز توسط همان متخصص به شما ارائه می‌گردد. اما برای درمان این سندرم نیز روش مشخص و استانداری بیان نشده است. از آنجایی که این سندرم یک نوع بیماری روانشناختی است باید برای درمان آن نزد یک مشاور و روان درمانگر بروید. مشاورین با شما در رابطه با این موضوع در جلسات اولیه صحبت کرده و با تعیین جلسات پی در پی به درمان شما کمک خواهد نمود. رفتن نزد مشاور می‌تواند بسیار نقش مهم کمک کننده داشته باشد. شما نیز به عنوان فرد بیمار در قبال خودتان وظیفه دارید که در تمام جلسات تعیین شده توسط مشاور، شرکت کنید. به تمامی حرف‌های مشاور و راه‌های درمانی که در اختیارتان قرار می‌دهد گوش کنید و به آن‌ها عمل نمایید.
این را بدانید که ممکن است درمان شما طولانی مدت باشد اما نتیجه حاصله بسیار رضایت بخش خواهد بود. برخی از روش‌های درمانی می‌تواند از طریق صحبت و یا آموزش دادن انجام شود. بستگی به نیاز شما و میزان شدت این سندرم، متخصص درمان شما را شروع خواهد کرد. با توجه به تاثیراتی که بر سلامت روان شما خواهد گذاشت، مشاور راهنمایی‌های لازم را در جهت بهبود شما در اختیارتان قرار می‌دهد. پس به هیچ عنوان نگران نباشید و با رفتن نزد یک متخصص درمان خود را جهت بهبود حال خود و زندگیتان آغاز کنید.
تاثیرات درمان
شما بعد از مراجعه به متخصص و شروع درمان خود با حس و حال خوب و عجیبی در خود، روبرو خواهید شد. برخی از این حالات عبارتند از:
- اینکه رفتار محبت آمیز و خوب شما در برابر فرد آسیب رسان تنها برای حفظ جانتان بوده است. این موضوع سبب می‌شود شما حس شرمندگی و خجالت زدگی نسبت به خود نداشته باشید.
- تجربه خود از گذشته و آن سانحه را درک می‌کنید و با آن کنار می‌آیید.
- اینکه دیگر در زندگی درجا نمی‌زنید و رو به جلو و با موفقیت باقی مسیر را طی می‌کنید.
بنابراین در اولین فرصت نزد یک متخصص بروید تا به تنهایی در این مسیر از بین نرفته و دست‌هایی، شما را از منجلاب فرو رفته بیرون کشد.
این را بدانید که مشاور و یا متخصص شما ممکن است برای بهبود عملکرد خواب و استرس شما برایتان داروهایی را نیز تجویز کند. این موضوع نیز سبب عملکرد بهتر شما در زندگی روزمره و مبارزه با این بیماری می‌گردد.
مرتبط: سندرم مونشهاوزن
نقش اطرافیان
اعضای خانواده و یا دوستانی که عزیزشان دچار این سندرم شده است نیز، می‌توانند نقش بسزایی در بهبود فرد بیمار داشته باشد. فرد آسیب دیده از ما به عنوان خانواده یا دوست خود، انتظاراتی دارد. اولین انتظاری که فرد از ما دارد این است که او را به هیچ عنوان قضاوت نکنیم. به حرف‌هایش گوش بدهیم و بدون قضاوتی در کنار او باشیم. ممکن است شخص از فرد گروگانگیر یا متجاوز خود دفاع کند شما نباید در برابر او جبهه بگیرید. او را به هیچ عنوان نصیحت نکنید و تنها شنونده خوب برای او باشید. حقیقت آن‌ها را تایید کنید و آن‌ها را برای اعتماد کردن به خود تشویق نمایید.
مهم‌ترین وظیفه شما در قبال افرادی که دچار این بیماری هستند این است که در اولین فرصت او را نزد یک متخصص ببرید تا درمان او به شیوه تخصصی پیش برود. برای اینکه کنار عزیزتان در روند درمانی او کمک کننده باشید، شما نیز باید از راهنمایی‌های متخصص کمک بگیرید.
کلام آخر
در جوامع امروزی ایجاد سندرم‌های مختلف و اختلالات روانی گوناگون در افراد یک امر طبیعی است. سندرم استکهلم نیز یکی از این موارد می‌باشد. یادتان باشد که سریع باید برای درمان اقدام نموده تا خسارات جانی و روانی آسیب‌زا را همراه خود، وارد خانواده و جوامع بزرگتر نکند. همانطور که گفتیم با مراجعه به متخصص می‌توانید از بروز این سندرم پیشگیری کرده و به درمان آن کمک نمایید. همچنین متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا در برابر حوادث، احساسات خود را کنترل کرده و نگرشتان را تغییر دهید تا به سبک زندگی عالی دست یابید. کلینیک آرامش من با سالیان سال تجربه در این مورد می‌تواند به شما در این باره کمک‌های مفیدی برساند. شما می‌توانید با تعیین وقت قبلی به طریق حضوری یا مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصصین ما همه روزه در تماس باشید.
