عمل زایمان برای هر خانمی، رویدادی بسیار جذاب و شگفت‌انگیز است. انجام این عمل با حالات روحی مختلفی همراه است. برخی افراد دچار شادی و هیجان بالا می‌شوند برخی احساس خوشایندی و رضایت کامل دارند و در برخی نیز علائمی از افسردگی دیده می‌شود. افسردگی پس از زایمان یک امر کاملا طبیعی است که برخی از خانم‌ها بعد از به دنیا آوردن فرزندانشان به آن دچار می‌شوند. در این مقاله می‌خواهیم شما را با موضوع افسردگی پس از زایمان بیشتر آشنا کنیم.
افسردگی پس از زایمان چیست
برای هر پدر و مادری بچه‌دار شدن یک تجربه‌‌بسیار شیرین و لذت‌بخش است. اما باید این را بدانیم همان‌طور که تولد فرزند و بچه‌دارشدن می‌تواند شیرین باشد، گاهی سخت و طاقت فرسا نیز می‌باشد و خسته کننده است. خسته کننده بودن این موضوع، می‌تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی و نگرانی‌هایی شود. البته این امر بسیار طبیعی است و ممکن است برای هر شخصی بعد از زایمان اتفاق بیوفتد. پس ترس به دلتان راه ندهید. اگر فردی بعد از زایمان دچار حالات پریشانی، گریه‌های مکرر و غم و اندوه شدید و منزوی شدن باشد، فرد دچار افسردگی پس از زایمان شده است.
افسردگی پس از زایمان یک بیماری روانی است که اگر زود متوجه آن نشوید و از آن جلوگیری نکنید می‌تواند خطرناک باشد. این بیماری در زندگی فرد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند زندگی روزمره او را دچار اختلالات شدید کند. گاهی ممکن است تاثیراتی جبران‌ناپذیر بر زندگی فرد و یا حتی دیگر اعضای خانواده بگذارد.
در صورتی که می‌خواهید اطلاعات بیشتری بدست بیاورید حتما بخوانید: اختلالات روانی انسان
علائم افسردگی پس از زایمان
بسیاری از افراد بعد از زایمان، دچار افسردگی پس از آن می‌شوند. برخی از مادران بعد از زایمان تا چند روزی احساس خوشایندی ندارند و یا نسبت به فرزندشان حسی ندارند و از او بدشان می‌آید. اما این حالات نامناسب روحی ممکن است تا هفته‌ها و یا ماه‌ها طول بکشد. موارد زیر از علائم افسردگی پس از زایمان می‌باشد:
- فکرهایی مبنی بر آسیب رساندن به خودتان یا نوزادتان
- احساس غم و ناامیدی
- اختلال در خواب، بیش از اندازه خوابیدن یا کم خوابی
- اختلال در تغذیه، بیش از اندازه غذا خوردن یا کم شدن اشتها
- گریه‌های فراوان و مکرر
- از دست دادن و کم شدن علایق و لذت نبردن از مواردی که قبلا از آن‌ها لذت می‌بردید
- دور شدن از خانواده و دوستان
- احساس گناه داشتن
- عصبانیتهای شدید
اگر علائمی که در بالا گفته شد را بیش از دو هفته در خود مشاهده کردید باید به مشاور متخصص در این زمینه مراجعه کنید. برخی از خانم‌ها با وجود مشاهده این علائم در خود از عنوان کردن آن خودداری می‌کنند. باید این را بدانید که اگر سرپوش گذاشتن بر روی این موضوع را کنار نگذارید، دچار مشکلات وحشتناکی می‌شوید. پس بعد از مشاهده علائم، با مشورت از پزشک خود درمان خود را آغاز کنید.
حتما بخوانید: مرکز هیپنوتیزم درمانی
راه‌های تشخیص افسردگی پس از زایمان
در رابطه با این موضوع باید بگوییم که روش خاصی برای تشخیص افسردگی پس از زایمان وجود ندارد. شما عزیزان باید بعد از بررسی علائمی که در بالا به آن اشاره شد در خود، آن را شناسایی کنید. بعد از مراجعه به روان درمانگر و یا پزشک خود، از شما سوالاتی پرسیده می‌شود. با پاسخ به این سوالات، مشاور می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما دچار افسردگی پس از زایمان شده‌اید یا دچار بیماری دیگری هستید.
برخی از پزشکان، گرفتن آزمایش خون را برای شما تجویز می‌کنند. با گرفتن تست خون پزشک به بررسی هورمون‌های شما می‌پردازد تا کامل و دقیق شما را معاینه کند و برای بهبود شما دارو تجویز نماید.
عوامل ایجاد افسردگی پس از زایمان
برخی از تغییرات هورمونی باعث ایجاد افسردگی پس از زایمان می‌شود. کاهش شدید برخی از هورمون‌ها باعث تغییر در خلق و خو و رفتار خانم‌ها شده و باعث افسردگی می‌شود.
سابقه افسردگی نیز باعث افسردگی پس از زایمان می‌شود. خانم‌هایی که از قبل در هر زمانی و به هر دلیلی دچار افسردگی شدند مستعد گرفتن این بیماری هستند.
خستگی‌های بیش از حد بعد از به دنیا آمدن بچه نیز دلیل دیگری برای ایجاد افسردگی پس از زایمان است. مادر برای نگهداری فرزندش بیش از قبل نیاز به قدرت و انرژِی دارد و اگر این قدرت و انرژِی برای او فراهم نشود بسیار اذیت و دلزده می‌شود.
اگر بارداری ناخواسته باشد و خود فرد از بارداری‌اش راضی نبوده باشد بعد از زایمان و به دنیا آمدن فرزندش دچار برخی اختلالات روانی می‌شود. این اختلالات شامل عصبانیت، پرخاشگری، احساس غم و اندوه و… می‌باشد.
رویداد برخی از اتفاقات تلخ و استرس‌زا در زندگی شخص نیز، از عوامل دیگر می‌باشد. از دست دادن عزیز، داشتن شغل نامناسب، در رابطه بودن با فردی نامناسب، بیماری و… از دیگر عوامل ایجاد افسردگی پس از زایمان است.
اگر می خواهید اطلاعات بیشتری داشته باشید پیشنهاد می‌کنیم حتما بخوانید: روش‌های کاهش استرس
راه‌های درمان افسردگی پس از زایمان
یکی از روش‌های درمان افسردگی پس از زایمان، استفاده از دارو می‌باشد. پس از مراجعه به متخصص و بررسی‌های لازم، متخصص با توجه به میزان بیماری شما برایتان دارو تجویز می‌کند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که در دوران شیردهی مصرف داروها برایتان مضر است. در پاسخ به سوالتان باید بگوییم که جای هیچ نگرانی نیست. پزشک با توجه به وضعیتتان برایتان داروهایی که مجاز به مصرف آن در دوران شیردهی هستید را برایتان تجویز می‌کند. یک روش دیگر برای درمان این بیماری، مراجعه به روان‌درمانگر است. با رفتن پیش روانشناس، متخصص با شما صحبت می‌کند. بعد از گفت‌وگو جلساتی را برای شما تعیین می‌کند که با مراجعه و شرکت در آن جلسات، سلامت روانتان را در رابطه با این موضوع بهبود می‌بخشید.
پیشنهاد می‌کنم حتما بخوانید: راه‌های درمان افسردگی
تاثیرات افسردگی بر روی مادر
افسردگی پس از زایمان می‌تواند بر روی کودک شما نیز تاثیر بگذارد. افسردگی گاهی بر روی پدر خانواده نیز تاثیرگذار است. رفتارهای مادر بعد از زایمان بر روی رفتارهای پدر نیز تاثیرات منفی دارد. پدر خانواده با دیدن رفتارهای همسرش، دچار اضطراب و استرس، پرخاشگری و برخی دیگر از اختلالات روانی شامل تغییر درخواب و خوراک نیز می‌شود.
این نکته مهم را لازم است بدانید: زنانی که در زندگی سابقه افسردگی داشته اند، عصبی بوده‌اند و در محیط‌های استرس‌زا بوده‌اند بیشتر تحت تاثیر رفتار همسرشان پس از زایمان قرار می‌گیرند. حال از شما آقایان عزیز این خواهش را داریم که اگر در همسرانتان علائم افسردگی را مشاهده کردید سریعا نزد متخصص بروید. بعد از مراجعه علائم همسرتان را با پزشک بطور دقیق در میان بگذارید تا متخصص بهترین راه‌حل را در اختیارتان قرار دهند.
قطعا برای شما بسیار کمک کننده است: کلینیک مشاوره خانواده
راه‌های مقابله با افسردگی بعد از زایمان
در ابتدا باید به شما عزیزان بگوییم که اگر دچار افسردگی پس از زایمان شده‌اید به هیچ عنوان نگران نباشید. بچه‌دار شدن مسئولیت بزرگی می‌باشد و کار راحتی نیست. پس اگر دچار این بیماری شدید خودتان را با افکار بیهوده به نابودی نکشانید. زیرا با فکر کردن به این موضوع نه تنها آن را درمان نمی‌کنید، بلکه به آن دامن می‌زنید. در ادامه باید به شما بگوییم که نیازی نیست بار این بیماری را به تنهایی به دوش بکشید. شما می‌توانید با مراجعه به یک روان‌درمانگر و یا متخصص حرف‌هایتان را بازگو کنید و آن‌ها بهترین روش‌های درمان را در اختیارتان قرار دهند.
شما عزیزان با رعایت چند نکته می‌توانید با این افسردگی مقابله کنید.
- اول اینکه مفید غذا بخورید و ورزش کنید.
- خواب مناسب و باکیفیت داشته باشید.
- زمانی را حتما با دوستانتان سپری کنید.
- یک فردی را پیدا کنید که برای شما گوش شنوا داشته باشد و با او به‌راحتی صحبت کنید و او به حرف‌های شما گوش دهد.
- برای خود سرگرمی ایجاد کنید و قسمتی از وقت خود را به انجام کارهایی که از انجامشان لذت می‌برید اختصاص دهید.
- حتما نزد یک روان‌درمانگر بروید و با او بی‌پرده و با خیال راحت صحبت کنید.
پیشگیری از افسردگی مادر
می‌توان گفت پیشگیری از این بیماری به طور صددرصد امکان‌پذیر نمی‌باشد. علائمی که در دوران قبل از بارداری نیز وجود داشته نیز می‌تواند باعث بروز آسیب و افسردگی پس از زایمان شود. پس اگر علائم افسردگی مانند منزوی بودن یا سابقه مصرف قرص‌های ضد افسردگی را دارید حتما قبل از بارداری با پزشک مشورت کنید. مشورت با پزشک متخصص قبل از اقدام به بارداری می‌تواند تا حد قابل توجهی از بروز این بیماری بعد از زایمان جلوگیری کند.
رعایت موارد زیر می‌تواند به شما برای پیشگیری از افسردگی پس از زایمان کمک کند:
- ورزش کردن، پیاده‌روی و استراحت دادن به خود
- کمک خواستن از دیگران بعد از زایمان
- کم کردن دید و بازدیدها بلافاصله بعد از زایمان
- روابط عاطفی خوبی داشته باشد
عواقب درمان نشدن
شما عزیزان باید بدانید درصورتی که بعد از به دنیا آوردن فرزندتان دچار افسردگی شدید باید هر چه سریع‌تر اقدام به درمان آن کنید. زیرا افسردگی نیز مانند سایر بیماری‌ها اگر درمان نشود می‌تواند عواقب بد و گاهی جبران‌ناپذیر برجای بگذارد. از عواقب درمان نکردن افسردگی پس از زایمان می‌توان به آسیب رسیدن به خود و نوزادتان که مهم‌ترین نکته است اشاره کرد.
در صورت ادامه‌دار شدن افسردگی پس از زایمان شما همیشه دچار کمبود انرژِی هستید. نداشتن انرژی کافی، نه تمرکزی بر روی خود و رسیدگی به نوزادتان دارید، و نه تمرکزی بر روی امور زندگیتان خواهید داشت. با پرخاشگری و عصبانیت به مرور زمان شما دیگر انگیزه‌ای برای ادامه زندگی ندارید. بنابراین از شما عزیزان خواهشمندیم که در صورت بروز این بیماری سریعا برای درمان آن اقدام کنید.
نقش همسران در افسردگی بعد از زایمان
در این قسمت از مقاله طرف صحبت ما همسران و نزدیکان فرد مبتلا به افسردگی پس از زایمان هستند. شما عزیزان می‌توانید با رعایت چند نکته کوچک مادر را در راه درمان این بیماری کمک کنید.
اول اینکه هرگز او را به حال خود رها نکنید و تنهایش نگذارید. دوم علم و اطلاعات خود را در رابطه با افسردگی و استرس بالا ببرید. بنابراین در انجام کارها به همسرتان کمک کنید. در نگهداری کودکتان دست او را بگیرید و درکنارش باشید. به حرف‌هایش گوش بدهید و او را درک کنید.
اگر شما این چند نکته را بعد از زایمان همسرتان در زندگی روزمره رعایت کنید، می‌توانید نقش بزرگی را در جهت بهبودی همسرتان ایفا کنید. در نتیجه زندگی زیباتر و لذت‌بخش‌تری در کنار همسر و فرزندتان داشته باشید.
کلام آخر
در آخر باید خدمتتان عرض کنیم که افسردگی پس از زایمان را جدی بگیرید و بی تفاوت از کنار آن عبور نکنید. افسردگی مادر پس از زایمان امری طبیعی است و با توجه به آمارهای در دسترس، حدود 37 درصد از زنان دچار این بیماری می‌شوند. نکته ای که مهم است این است که اگر بعد از مشاهده این بیماری نزد پزشک و یا مشاور روانشناس متخصص در این زمینه بروید هیچگاه دچار استرس و عذاب ناشی از بیماری نمی‌شوید. همچنین تیم قوی آرامش من با سابقه‌ای درخشان، همه روزه پاسخگوی شما عزیزان در رابطه می‌باشد. پس از هیچ چیز نترسید و با آرامش خاطر خود را به آرامش من بسپارید.
منابع:
