میتوانیم بگوییم که هنر درمانی راهی بسیار عالی است برای بیمارانی که درگیر احساسات و افکار خود هستند. درمانگران در این حوزه میتوانند کمک کنندههای خوبی برای بیمارانی که از نظر روحی و روانی به مشکلات احساسی برخورد کردهاند، باشند. هنر درمانگران با بیماران خودشان به شکلی کار میکنند که بتوانند احساسات خود را کشف و درک کنند. به عبارتی دیگر میتوان گفت که هنر درمانی به اشخاص این توانایی را میدهد که راحتتر اظهار نظر کنند و رابطه اجتماعی خود را بهبود بخشند.
فراهم کردن فضای امن برای افراد که بتوانند خیلی بهتر احساسات خود را بیان کنند و کنترل بیشتری بر روی زندگی فردی خود داشته باشند، از دیگر فواید این روش است. هنر درمانگر با درمان و راهنماییهای خود میتواند بیماران یا مراجعین خود را از درک بهتر پیامهای غیر کلامی و نمادها آگاه سازد. افرادی که به این درمانها روی میآورند میتوانند در مقابل سختیها و مشکلات زندگی بهتر عمل کنند.
هنر درمانی چیست
هنر درمانی را میتوان گفت که بیشتر برای بیماران روانی استفاده میکنند. این را هم بگوییم این درمان صرفا برای مشکلات روحی نیست و همه افراد میتوانند از این روش برای بالا بردن کیفیت زندگی خود استفاده کنند. مردم تا قبل از سال 1940 از این درمان آگاهی نداشتن این درمان از این سال آغاز و تا دهه 1970 گسترش یافت. به طور کلی باید این نکته فراموش نشود که برای درمان از طریق هنر نیازی به داشتن هنر و یا مهارتی نیست. همه اشخاص میتوانند از این نوع درمان بهرمند شوند و هیچ محدودیت سنی نیز وجود ندارد.
اهداف هنر درمانی
باید گفت در هر درمان باید هدف افراد از آن درمان، مشخص شود و هنر درمانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر شخصی تجربه متفاوتی از این روش درمانی خواهد داشت اما به طور کلی و جامع اهداف این درمان به شرح زیر است:
- فرصت دادن به افراد برای داشتن ارتباط با افراد دیگر در اجتماع
- پیدا کردن راهحلهای جدید برای مقابله با مشکلات و درگیریهای ذهنی و روحی در زندگی
- به افراد کمک میکند که در مورد احساسات خود راحت صحبت کنند
- بهتر درک کردن خود و محیط اطراف فرد
- زندگی کردن در زمان حال و داشتن نگاهی خوب به آینده
انواع مختلف هنر درمانی
هنر درمانی را میتوان به چند نوع درمان دستهبندی کرد. هر کدام از این روشهای درمانی با توجه به تشخیص درمانگر برای فرد به کار گرفته میشود. ما در ادامه شما را با چند نوع مختلف از آن آشنا میکنیم:
موزیک درمانی
در این روش درمانی، درمانگر ممکن است از صدای خود فرد یا گوش دادن به موسیقی برای درمان استفاده کند. شخص در روش موسیقی درمانی نیاز به داشتن علم موسیقی و یا مهارتی در مورد آلات موسیقی ندارد. در این روش درمانگر به همراه فرد مراجعه کننده به صدای موسیقی گوش میکنند و به کشف راهحلهای برقراری ارتباط و بیان احساسات میپردازد.
درمان بصری
در این نوع از هنر درمانی روان درمانگر به فرد میگوید از ابزار هنری مانند مدادرنگی، شن، گلسفالگری و غیره استفاده کند. روانشناس با حمایت کردن از شخص میگوید که احساس خود را در مورد مواد هنری بیان کند. به طور مثال میپرسد که چرا در نقاشی خود از فلان رنگ استفاده کرده است.
رقص درمانی
رقص درمانی بیشتر به رقص و حرکات ریتمی بدن میپردازد و به افراد کمک میکند تا با بدن و محیط فیزیکی پیرامون خود آشنا شوند. از دیگر مزایای رقص درمانی این است که به شخص این فرصت و اجازه را میدهد تا به احساسات دشوار و سخت در مورد ظاهر خود پرداخته و رسیدگی کند.
هنر درمانی درام
این نوع درمان با استفاده از هنر نمایش به بیان احساسات دشوار میپردازد. به طور مثال روان درمانگر از فرد میخواهد که یک شخصیت را انتخاب کند و در مورد آن داستانی را بگوید یا آن را بازی کند.
استفاده هنر درمانی برای بزرگسالان
در این جا باید بگوییم که هنر درمانی در کودکان بهتر نتیجه میدهد و افراد بزرگسال معمولا از به کارگیری این درمان استفاده نمیکنند. اما خبر خوب این است که بگوییم هنر درمانی در سنین بالا هم، بسیار موثر بوده و خیلی خوب جواب میدهد. رواندرمانگر در این نوع درمان افراد بزرگسال را به سمت خلق کردن و خلاق بودن سوق میدهد. طبق اعلام محققان، این روش یک درمان موثر در افراد بزرگسال است و در درمان بیماریهای سرطانی میتواند کمک کننده باشد.
در اینجا به بعضی از بیماریهایی که هنر درمانی میتواند به درمان آن برای بزرگسالان کمک کند اشاره میکنیم:
- بزگسالانی که تروما را تجربه کردهاند
- افسردگی
- اضطراب
- زوال عقل
- بزرگسالانی که استرس شغلی بالایی دارند
- جانبازان
- اختلال دو قطبی
- سوگ و از دست دادن
تاثیر هنر درمانی بر سلامت روان
هنر درمانی یک روش عالی برای افرادی که بیماریهای روانی دارند در نظر گرفته میشود. این درمان بر این پایه استوار است که اشخاص میتوانند از طریق بیان هنر بهبود یابند و از نظر مسائل روحی به آرامش در زندگی برسند. این نکته را باید در نظر گرفت که در زمان انجام یک فعالیت هنری ساده، انسانها بیشتر تمرکز خود را از افکار منفی برداشته و به خلق یک کار هنری میگذارند. این درمان کاملا بر بهبود سلامت روان افراد تاثیر داشته و موجب میشود شخص به آرامش درونی برسد.
تاثیر هنر درمانی بر کودکان
همانطور که میدانید هنر بسیار قدرتمند است. اگر هنر درمانی به شیوه درست خود انجام شود فواید بسیار زیادی برای همه افراد به ویژه کودکان دارد. در دنیای امروزه اختلالات روانی مانند وسواس، انواع استرس و اضطراب، ترس و… در کودکان نیز مشاهده میشود. از این رو هنر درمانی، به دلیل شیوه و روشهای خاص خود، یک روش موثر برای درمان اختلالات در کودکان به شمار میآید. برخی از تاثیرات هنر درمانی در کودکان را به اختصار برای شما عزیزان نام میبریم تا از تاثیرات هنر درمانی بر کودک، مطلع شوید. برخی از این تاثیرات عبارتند از:
- هنردرمانی به کودک کمک میکند تا بفهمد چه کسی است.
- به کودک کمک میکند تا حواس پنجگانه خود را بشناسد و آنها را تقویت کند.
- آرامش را به کودکان میدهد.
- بر نوع رفتار و عاطفه کودکان تاثیر مثبت دارد.
- به رشد فکری آنها کمک نموده و باعث تقویت ذهن و حافظه کوتاه مدت آنها میشود.
- کودک احساسات خود را در غالب یک شعر یا نقاشی نشان میدهد. همین امر سبب تقویت و رشد او و دور شدن نکات منفی از او میشود.
- باعث ایجاد مهارتهای اجتماعی در کودک میشود.
- درک کودک را بالا میبرد. در واقع درک او را نسبت به محیط و اطرافیان تقویت میکند.
- کار گروهی و مسئولیتپذیری را به آنها آموزش میدهد.
- قدرت تحلیل کودکان را بالا میبرد.
- بر ارتباطات عصبی مغز کودکان تاثیر دارد. زیرا برای انجام هر کار هنری، کودک باید تمام حواس خود را جمع کند و به طور عمیق از فکر خود استفاده نماید.
- به رشد و درک احساسات و عواطف کودکان کمک میکند.
- اعتماد به نفس کودکان را افزایش میدهد.
- خلاقیت کودک را تقویت میکند.
- مهارتهای حرکتی کودک مانند حرکت دست و پاها، حرکت سر و چشمها را بهبود میبخشد. رشد عضلات نیز از تاثیرات هنر درمانی بر کودکان است.
- کودک را هوشیار میکند. کودک میداند چه عکس العملی را در موارد گوناگون از خود نشان دهد.
- میتوان برخی اختلالات روانی مانند وسواس در کودک، اضطراب جدایی، استرس و ترس در کودکان را با هنر درمانی، درمان کرد. کلیک کنید: درمان وسواس در کودکان
فواید هنر درمانی
رشد و قدرت درونی هر انسان زمانی که شناخته شود میتواند باعث شود تا فرد نقاط قوت خود را بشناسد. هنر درمانی میتواند صدایی باشد که فرد از طریق آن افکار و احساسات خود را بیان کند. از دیگر فواید این شیوه درمانی میتوان کنار آمدن افراد با بیماریهای جسمی است. اگر شخص بیماری مزمن دارد این درمان کمک میکند تا از تاثیر بد این بیماری در زندگیش به راحتی عبور کند و با آرامش کامل در فکر شکست این مشکلات باشد. همچنین به انسانها کمک میکند تا دید خود را معطوف به آنچه که باید بدان توجه داشته باشد را متمرکز کرده و توجهای به بیماری نداشته باشد.
کلام آخر
در آخر این مقاله باید بگوییم هنر درمانی علاوه بر شکل درمانی خود میتواند باعث شکوفایی استعداد در افراد نیز بشود. ممکن است شخص در زمان این درمان به هنری که در آن تبهر داشته و در طول زندگی از آن بیخبر بوده پی ببرد. در کودکان و نوجوانانی که با مشکلات روحی روانی دست و پنجه نرم میکنند، این درمان علاوه بر بهتر کردن حال روحیشان میتواند شروعی عالی برای کشف استعدادشان باشد.
افرادی که در حالت نامناسب روانی هستند با انجام روشهای درمانی که توسط درمانگران متخصص و مجرب انجام میشود از حالات بد روحی بیرون میآیند و تمرکز خود را به درون خود میگذارند. مرکز مشاوره آرامش من یکی از بهترین مرکز روان درمانی در تهران با داشتن رواندرمانگران متخصص، میتواند کمک بسیار زیادی در به کارگیری این درمان انجام دهد. در پایان امیدواریم افرادی که هنر درمانی را برای حل مشکل خود انتخاب میکنند بتوانند نتیجه خوبی از این درمان بگیرند.