همه ما می‌دانیم که اختلالات یکسری شرایط جدی سلامت هستند که بر روی روان و جسم ما تاثیر می‌گذارد. زمانی که کلمه اختلال قبل از یک صفت یا مصدر قرار می‌گیرد یعنی آن شرایط برای سلامت روان و یا جسم مضر است. اختلال خوردن نیز از این قضیه مستثنی نمی‌باشد. اختلال خوردن شامل مشکلاتی در ذهن افراد نسبت به خوردن است. نه تنها غذا خوردن بلکه وزن، شکل و مدل غذا نیز برای این افراد تبدیل به چالش می‌شود. در همه سنین و در همه افراد نیز این اختلال ممکن است که به وجود آید. اگر به موقع جلوی آن گرفته نشود، می‌تواند تاثیرات بسیار بدی را بر روی بخش مهمی از زندگی افراد بر جای بگذارد. با ما همراه باشید تا با این اختلال بیشتر آشنا شوید.
اختلال خوردن چیست؟
در ابتدا باید بدانیم که اختلال خوردن به چه اختلالی گفته می‌شود. برخی از افراد به اشتباه اختلالات خوردن را یک نوع عادت و سبک زندگی می‌دانند. اما اختلال خوردن یک نوع بیماری است، که می‌تواند خطرناک هم باشد. اختلال خوردن در واقع اختلالات روانی در غذا خوردن و اختلال در افکار و احساسات مربوط به آن است. در واقع می‌توان گفت طیفی از شرایط روانی است که باعث می‌شود فرد عادات غذایی ناسالم داشته باشد. اختلال روانی می‌تواند با وسواس داشتن در مورد وزن بدن و نوع غذا شروع شود.
باید این نکته را بدانیم که این اختلال در برخی افراد می‌تواند از نظر سلامتی بسیار مضر بوده و سلامت آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. حتی ممکن است که این اختلال منجر به مرگ شود. طبق آمار، اختلال خوردن جزو کشنده‌ترین اختلالاتی است که در جهان وجود دارد و در رتبه دوم قرار می‌گیرد.
اختلال خوردن در همه افراد و با هر جنسیتی می‌تواند ظاهر شود، اما با توجه به تحقیقات صورت گرفته، این اختلال بیشتر در مردان و افرادی که ناسازگاری‌های جنسیتی دارند، بیشتر شایع می‌باشد؛ زیرا این افراد کمتر به دنبال درمان اختلال خود می‌روند. اما جای نگرانی نیست. این بیماری با علائمی همراه است که می‌توان در صورت مشاهده این علائم سریعاً نزد پزشک رفته و تحت درمان قرار بگیرید. در ادامه با ما همراه باشید تا با علائم این اختلال خطرناک آشنا شوید.
انواع اختلال خوردن
اختلال خوردن انواعی دارد. همه این اختلالات شرایطی مشابه دارند. یعنی در مورد وسواس در رابطه با نوع غذا و حتی وزن و شکل بدن، شرایط مشابه هستند. اما هر یک به نوعی مخصوص خود را نشان می‌دهند و در هر فرد یکی از این اختلالات نمایان می‌گردد. چند مورد از رایج‌ترین اختلالات خوردن را در این قسمت از مقاله به شما معرفی خواهیم کرد.
پرخوری عصبی
بارها به گوش شما خورده است که یک نفر می‌گوید: “پرخوری عصبی دارم”. این نوع اختلال از معروف‌ترین اختلالات خوردن است. پرخوری عصبی از اوایل سنین نوجوانی تا بزرگسالی در افراد شکل می‌گیرد. در زنان بیشتر از مردان شاهد پرخوری عصبی هستیم. افراد مبتلا به این اختلال در یک دوره خاصی، به مقدار زیادی غذا می‌خورند. تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که فرد بیش از اندازه و به طور دردآوری سیر می‌شود. افراد در پرخوری عصبی، احساس می‌کنند که نمی‌توانند خودشان را کنترل کنند.
اختلال پرخوری
این نوع اختلال خوردن در نوجوانان نمایان شده و بسیار شایع است. این افراد در زمان‌های غذا خوردن به مقدار بسیار زیادی غذا خورده و کنترلی بر روی آن ندارند.
بی‌اشتهایی عصبی
این نوع اختلال ،از اختلال خوردن نیز بسیار شایع است و ممکن است بارها از افراد بسیاری شنیده باشید که می‌گویند: “بی اشتهایی عصبی دارند”. این اختلال زنان را بیش از مردان درگیر خود می‌کند و در سنین جوانی و نوجوانی بسیار شایع است. این افراد بیشتر نگران وزن خود هستند و حتی اگر بیش از اندازه و به طور خطرناکی هم لاغر باشند باز از وزن خود راضی نبوده و تمایل به کاهش وزن دارند. به همین دلیل از غذاخوردن دوری می‌کنند.
اختلال در مصرف غذا
این اختلال بیشتر در سنین کودکی به وجود می‌آید و تا بزرگسالی، فرد را می‌تواند درگیر کند. این افراد تمایلی به غذا خوردن ندارند و یا از رنگ، بو و یا طعمی، بیزار هستند. همین بیزار بودن باعث می‌شود که فرد در غذا خوردن دچار مشکل شده و آن را مصرف نکند.
نشخوار فکری
این اختلال به تازگی کشف شده است. افراد دارای این اختلال، 30 دقیقه بعد از غذا، مواردی را که خورده‌اند، دوباره وارد دهانشان می‌کنند و آن را می‌جوند و یا آن را پس می‌زنند. این اختلال در دوران نوزادی، کودکی و بزرگسالی رخ می‌دهد. در نوزادان خودش به مروز زمان از بین می‌رود. ولی در کودکی و بزرگسالی نیاز به درمان‌های خاص خودش را دارد.
اختلال پیکا
این اختلال در افراد به این صورت است که فرد میلی به خوردن غذای ناسالم دارد و دائم مواد غذایی مضر مصرف می‌کند. افرادی که دارای این اختلال هستند، مواردی را به عنوان غذا در طول روز مصرف می‌کنند، که هیچ ارزش غذایی ندارد. همین موضوع می‌تواند به مرور باعث بروز آسیب‌های جدی به روان و جسم فرد گردد.
علت ایجاد اختلال خوردن در افراد
اختلال خوردن مانند سایر اختلالات، به علت وجود دلایل مختلفی در افراد پدیدار می‌گردد. دانشمندان و پزشکان بر این باورند که دلایل مختلفی می‌تواند باعث ایجاد اختلال خوردن در اشخاص شود. مانند:
عوامل ژنتیکی
اختلال خوردن می‌تواند یک بیماری ارثی باشد. اگر در خانواده درجه یک خود فردی دچار این اختلال باشد، امکان دارد که شما و یا فرزندانی که از آن‌ها به وجود می‌آید نیز دچار این اختلال باشید.
ویژگی‌های شخصیتی فرد
طبق تحقیقاتی که صورت گرفته افرادی که دارای سه مدل شخصیتی روان رنجور، تکانشگر و کمال‌گرایی هستند، بیشتر در معرض مبتلا شدن به اختلال خوردن قرار دارند.
ساختار مغز
ساختار مغز نیز در این مورد بسیار تاثیر‌گذار است. میزان ترشح دوپامین و سروتونین بر روی موضوع ایجاد اختلال خوردن، نقش بسیار مهمی دارند.
فرهنگ و مد
برخی با نگاه به فرهنگ غلط برخی جوامع و مدهای بی‌اساس، دائما خود را سرزنش کرده و تحت تاثیر قرار می‌گیرند. همین امر باعث خواهد شد برای رسیدن به اندامی ایده‌آل از نظر خودشان، دچار اختلال در خوردن شوند.
علائم اختلال خوردن
علائم اختلال خوردن به دو دسته تقسیم می‌شود: علائم فیزیکی و علائم روانی و رفتاری که هر کدام دارای عوارضی مجزا می باشد که عبارتند از:
نشانه‌های فیزیکی
- سرگیجه شدید
- بی‌خوابی و خواب بیش از اندازه
- اختلال در گوارش و معده
- بی‌نظمی‌های قاعدگی (حتما بخوانید: سندرم پیش از قاعدگی)
- پوست و موی خراب
- ضعیف شدن عضلات بدن
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
- احساس سرمای شدید
- کم خونی، پرکاری تیروئید، پتاسیم کم، ضربان قلب پایین، سطوح پایین هورمون‌ها
- از حال رفتن
علائم روانی و رفتاری اختلال خوردن
- نخوردن برخی از غذاها
- بهانه جویی برای نخوردن غذا
- وحشت از چاق شدن یا لاغر شدن
- بیش از اندازه ورزش کردن
- وزن کردن‌های مکرر
- محدود کردن میزان غذای مصرفی
- لباس پوشیدن زیاد برای پوشاندن اندام خود
- دائما از بی حالی و بی انرژی بودن شکایت دارند
- برای دیگران غذا می‌پزند اما خودشان نمی‌خورند
- دائما به دنبال سوزاندن کالری هستند
اگر در خود و یا فردی از نزدیکانتان این علائم را مشاهده نمودید بهتر است در اسرع وقت نزد پزشک رفته و درمان را آغاز نمایید. زیرا با گذشت زمان و کهنه شدن بیماری، خسارات و آسیب‌های غیرقابل جبرانی را بر روی شما خواهد گذاشت.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: چطور از سردرگمی نجات پیدا کنیم؟
اختلال خوردن در کودکان
بسیاری از شما زمانی که حرف از اختلال خوردن می‌شود، نوجوانان و بزرگسالان در ذهنتان نقش می‌بندند. اما باید بگوییم که اختلال خوردن در کودکان نیز وجود داشته و می‌تواند بسیار خطرناک نیز باشد. برخی از علائم هشدار دهنده وجود دارد که می‌تواند شما را متوجه کند که کودکتان از ای بیماری رنج می‌برد. این علائم عبارتند از:
- از بو و بافت غذا نفرت دارند
- ترس از درد معده دارند
- کم غذا می‌خورند
- کاهش وزن زیادی دارند
- دیر به بلوغ می‌رسند
- یبوست و مشکلات گوارشی فراوانی دارند
- عدم رشد در این کودکان زیاد است.
- نوسانات خلقی بسیار دارند
- مخفی کردن موادغذایی که به آن‌ها می‌دهید
- ریزش موهای بدن و سر
اختلال خوردن در نوجوانان
همانطور که در قبل به آن اشاره نمودیم، بیشترین اختلالات خوردن از زمان نوجوانی شروع می‌شود. همانطور که گفته شد، علت به وجود آمدن اختلال خوردن در افراد به دلیل ژنتیک و عزت نفس پایین آن‌ها و دلایل دیگر شکل می‌گیرد. در نوجوانان نیز به دلیل نیاز به توجه و اقتضای سنشان، اختلال در خوردن شایع‌تر می‌باشد. از علائم اختلالات خوردن در نوجوانان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اکثر وعده‌های غذایی خود را حذف می‌کنند
- تغییر دادن عادات غذایی به تعداد دفعات بسیار بالا
- بیش از اندازه ورزش کردن و به فکر شکل بدن بودن
- از بین رفتن دندان‌ها
- خرابی پوست و مو
- تغییر وزن‌های شدید
- اختلال در خواب
- یبوست و مشکلات گوارشی
اختلال خوردن در خواب
اختلال خوردن در خواب، نوعی رفتار غیر معمول است که در خواب برای افراد رخ می‌دهد. افرادی که دارای این اختلال هستند در خواب غذا تهیه می‌کنند و می‌خورند. و زمانی که از خواب بیدار می‌شوند هیچ یک از کارهایی را که کرده‌اند، به یاد نمی‌آورند. این اختلال می‌تواند به دلیل مصرف برخی از داروها باشد که پزشک برای شما تجویز می‌کند. طبق آمار بین یک تا پنج درصد از بزرگسالان به این اختلال دچار می‌شوند. علائم اختلال خوردن در خواب به شرح زیر می‌باشد:
- خوردن مواد غذایی سمی و خطرناک و یا خراب شده
- خوردن‌های مکرر در خواب
- صدمات شدید، آن هم به صورت تصادفی
- به خطر افتادن سلامت
- افزایش وزن و خستگی و افسردگی
تست اختلال خوردن
بسیاری از شما می‌خواهید بدانید که آیا به اختلال خوردن مبتلا هستید یا خیر. برای رسیدن به این پاسخ باید تست اختلال خوردن را انجام دهید. شما می‌توانید با مراجعه به بهترین مرکز مشاوره روانشناسی در تهران و یا در منطقه خود و گرفتن نوبت نزد یک رواندرمانگر و یا مشاور تغذیه، رفته تا شما را در این مورد راهنمایی کنند. تست اختلال خوردن شامل سوالاتی است که در اختیار شما قرار داده می‌شود. شما نیز باید به طور کاملا صادقانه به سوالات پاسخ دهید. پس از اتمام آزمون، متخصصین جواب شما را بررسی می‌کنند و می‌توانند تشخیص دهند که آیا شما مبتلا به این بیماری هستید یا خیر؟!
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: تست شخصیت
کلام آخر
شما در این مقاله با اختلال خوردن، دلایل و علائم آن تا حدودی آشنا شدید. بهتر است پس از بررسی خود و یا نزدیکانتان و مشاهده این علائم سریعا نزد پزشک بروید. از آنجایی که این اختلال یک اختلال روانی به حساب می‌آید یک رواندرمانگر و مشاور، می‌توانند کمک بسزایی در این زمینه به شما عزیزان کنند. کلینیک آرامش من همه روزه در خدمت شما عزیزان است تا با تعیین نوبت از طریق شماره های درج شده و یا تکمیل فرم درخواست مشاوره در سمت چپ تصویر با متخصصین و مشاورین تیم قوی آرامش من به راحتی در تماس باشید.
منابع:
