به احتمال خیلی زیاد در یک مقطعی از زندگی خود، به خود تخریبی روی آورده‌اید. این رفتار در همه ما انسان‌ها پدیدار می‌شود. این رفتار از عمد و به انتخاب خود فرد نبوده و هرگز تبدیل به عادت نمی‌شود. به شرطی که بتوانید جلوی آن را بگیرید تا از پیشرفت آن جلوگیری کنید. خود تخریبی به دلایل بسیاری در فرد به وجود می‌آید و با نشانه‌هایی همراه است. شما عزیزان باید بدانید که این نشانه‌ها و علل چیست، تا بتوانید از بروز این رفتار در خود جلوگیری کنید. و اگر هم به این رفتار دچار شده باشید، جای نگرانی وجود ندارد. زیرا می‌توان به راحتی و با انجام برخی روش‌ها، این رفتار را از خود دور کرده و دوباره به زندگی و شخصیت نرمال خود بازگردید.
خود تخریبی چیست؟
در ابتدا لازم است که با تعریف خود تخریبی آشنا شوید. خود تخریبی یک نوع اختلال است که برای همه ما در یک مقطع خاصی از زندگیمان رخ می‌دهد. خود تخریبی به رفتاری گفته می‌شود که باعث شود فرد آسیب ببیند. در کل می‌توان گفت این اختلال مجموعه‌ای از افکار و اعمال است که باعث می‌شود فرد ارزش‌های خودش را زیرپا بگذارد. از این رو می‌تواند باعث آسیب رساندن به خود، از لحاظ روحی و روانی و حتی جسمی شود. یکی از تاثیرات مهم خود تخریبی این است که باعث می‌شود شما از جلو رفتن و پیشرفت به سمت موفقیت، باز بمانید.
از دیگر تاثیرات آن می‌توان به این موضوع اشاره کرد که این رفتار باعث می‌شود فرد در طول زندگی خود دچار عذاب و زجر بسیاری زیادی گردد. پس لازم است که بدانید این رفتار چگونه و به چه علت ایجاد می‌شود و نشانه‌های آن چیست؛ تا در صورت وجود این رفتار بتوانید هر چه سریع‌تر آن را درمان و متوقف کنید.
انواع رفتار خود تخریبی
خود تخریبی انواع مختلفی دارد که در هر فرد با فرد دیگر متفاوت ظاهر می‌شود. انواع رفتار خودتخریبی که توسط مشاورین و متخصصین، طی تحقیقاتی که انجام دادند، عبارتند از:
کمال گرایی
درست است که کمال گرایی می‌تواند یک رفتار مثبت برای فرد واقع شود. اما بیش از اندازه کمال گرا بودن می‌تواند به شدت باعث پسرفت و درجا زدن فرد شود. زیرا او توقعات و استانداردهای بسیار بالا و غیرواقعی را از خود توقع دارد. از این رو به دلیل نرسیدن و هچنین ترس از نرسیدن، باعث می‌شود که خودتخریبی را آغاز نماید. این افراد دچار افسردگی شده و دائما به این فکر می‌کنند که نمی‌توانند اطرافیان خودشان را راضی نگه دارند. از این رو حتی اگر در مسیر موفقیت باشند نیز کمال گرایی‌شان باعث خواهد شد که رفتار خود تخریبی در آن‌ها بیدار شده و مانع رسیدن به هدف شود.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: کمال گرایی و نشانه‌های آن
خود درمانی
از آنجایی که خود تخریبی داشتن باعث می‌شود که شما خودتان را دائما قضاوت کنید، دچار تشویش و استرس فراوانی خواهید شد. از این رو به مواد مخدر و برخی روش‌ها برای آرام سازی خود دست می‌زنید که خود را آرام سازید. این مدل رفتار نیز یکی از انواع خود تخریبی است که باعث آسیب رسیدن فراوان به جسم و روان شما خواهد شد.
اهمال گرایی
اهمال گرایی کاریست که افرادی که خود تخریبی دارند به شدت انجام می‌دهند. زیرا این افراد به خود ایمان نداشته و دائما کار را به تعویق می‌اندازند. از این رو می‌ترسند که کاری را شروع کنند.
علل ایجاد رفتار خودتخریبی در فرد
همه ما می‌دانیم که علت ایجاد یک اختلال در روان و یا رفتار ما، بنا به دلایلی ایجاد می‌شود. خودتخریبی نیز از این قضیه مستثنی نبوده و ایجاد آن بنا به دلایلی می‌باشد. برخی از دلایل و علل وجود دارد که در زندگی و کودکی فرد، می‌تواند باعث شود که فرد دائما خودش را تخریب کرده و ایمانی به خود نداشته باشد. مانند:
- بودن در یک رابطه اشتباه و سخت
داشتن شریک عاطفی سخت و فردی که دائما شما را کوچک می‌کند باعث خواهد شد که دچار خودتخریبی شوید. همین موضوع سبب می‌گردد که شما بعد از جدایی نیز دچار آسیب شوید. نتوانید هرگز وارد یک رابطه جدید شوید و به خوبی با شریک خود زندگی کنید.
- داشتن کودکی سخت و دشوار
کودکی و اتفاقاتی که در دوران کودکی رخ می‌دهد، می‌تواند بر روی بزرگسالی شما تاثیر مستقیم بگذارد. اگر شما در خانواده‌ای رشد کرده باشید که خردمند نبوده و راه و روش درستی برای زندگی را پیش نگرفته‌اند، قطعا در مقاطع مختلف زندگی خود دچار خودتخریبی شده و زندگی خود را نابود می‌کنید. اگر پدر و مادرتان در کودکی دائم به شما گفته باشند که تو چیزی بیش از این نخواهی شد، این تفکر تا زمان طولانی در شما وجود خواهد داشت و تمام جنبه‌های زندگی شخصی شما را در برمی‌گیرد.
- وجود برخی از ناهنجاری‌های شناختی و اختلالات روانی در فرد
برخی از موارد می‌تواند باعث شود که فرد دچار خودتخریبی شود. اختلالات روانی شایع مانند افسردگی، اختلال اضطراب و استرس، دو قطبی، ای دی اچ دی و….
- داشتن عزت نفس پایین
تمام افرادی که عزت نفس پایینی دارند قطعا و بدون شک دارای شخصیت خودتخریب‌گر هستند. این افراد دائما در رابطه با خود، افکار منفی پرورش می‌دهند. به همین دلیل باعث می‌شود که هرگز به موفقیت و هدف خود نرسند. زیرا هرگز هیچ باوری به خود ندارند.
علائم ونشانه‌های رفتار خودتخریبی
خودتخریبی را می‌توان با علائم و نشانه‌هایی که در رفتار فرد نمایان می‌شود و همچنین انجام برخی از کارها، تشخیص داد. برخی از این علائم و نشانه‌ها به راحتی قابل تشخیص هستند. شما عزیزان باید در صورت مشاهده این علائم و نشانه‌ها در خود و یا شریک خودتان سریعا برای درمان، اقدامات لازم را انجام دهید. برخی از علائم عبارتند از:
- تغییر در عادات غذایی مانند کم خوری و یا پرخوری
- آسیب رساندن به جسم خود
- افکار خودکشی دائم در سر شما می‌چرخد
- به دیگران هیچ کمکی نمی‌کنید و ارتباط ضعیفی خواهید داشت
- بیش از اندازه خرج کردن و ولخرج شدن
- بدخواب شدن و دوری از ورزش و تفریحات
- مراقبت نکردن از خود و اهمیت ندادن به سلامتی خود
- تمرکز نداشتن و عدم توانایی در کنترل کردن ذهن
- شکست در روابط
- احساس ترحم به خود
- ارتباط اجتماعی خیلی پایینی دارند
- در همه زمینه‌ها دچار افراط و تفریط می‌شوند.
درمان و متوقف کردن خود تخریبی
با توجه به پیشرفت علم و تحقیقات گسترده‌ای که در این زمینه انجام شده است، برای رفتار خودتخریبی در افراد درمان خاص آن وجود دارد. روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید با انجام آن‌ها، این رفتار را در ابتدا کنترل کرده و سپس به آرامی آن را به طور کامل درمان کنید. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- روش درمانی رفتار درمانی
از این روش درمان می‌توان برای درمان کوتاه مدت و یا طولانی مدت استفاده کرد. این روش توسط دکتر روانشناس انجام شده و به مرور زمان نتیجه آن را بعد از چندین جلسه خواهید دید. رواندرمانگر می‌تواند تمام رفتارهایی که باعث می‌شود شما دچار رفتار خودتخریبی شوید، مانند خشم داشتن، مدیریت کردن استرس و … را تشخیص و درمان کند.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: روانکاو و روانکاوی
- درمان از طریق دارو
از این روش نیز می‌توان برای درمان این رفتار در صورتیکه شدید باشد، استفاده نمود. این نیز باید بنا به تشخیص پزشک و رواندرمانگر باشد. هرگز نباید به طور خودسر از دارو برای درمان اختلالات روانی رفتاری استفاده کرد. از این روش برای کنترل برخی از اختلالات مانند:
اختلال اضطراب، رفتارهای وسواسی، اقدام به خودکشی و افسردگی حاد استفاده نمود.
- گفتار درمانی
این روش درمانی باعث می‌شود که فرد به درک عمیقی از رفتار و افکار خود برسد و با آن روبرو شود؛ و در نتیجه، روش سالم مدیریت کنترل استرس و خشم خود را بیاموزد.
کلام آخر
خودتخریبی رفتاری است کاملا طبیعی، که همه ما در مقطعی از زندگی خود با آن روبرو می‌شویم. اما موضوع مهم این است که نگذاریم این رفتار دائمی شود و هرچه سریع‌تر جلوی آن را بگیریم. از این رو لازم است برای این کار از یک مشاور و یا رواندرمانگر کمک بگیریم، زیرا به تنهایی نمی‌توان خودتخریبی را رها کرد. کلینیک آرامش من بعنوان بهترین کلینیک روانشناسی در پاسداران با حضور مشاورین و متخصصین مجرب در این حوزه همه روزه در خدمت شما عزیزان هستند. شما می‌توانید با تعیین وقت قبلی از طریق شماره‌های درج شده در سایت و یا پر کردن فرم درخواست مشاوره، با مشاورین تیم قوی آرامش من در تماس باشید.
منابع:
