همه ما انسان‌ها برای ادامه زندگی خود نیازمند یک شور و اشتیاق هستیم. نیازمند انگیزه برای ادامه دادن این زندگی که در آن قرار گرفتیم. حال هرچقدر که زمان می‌گذرد، ممکن است رسیدن و تلاش کردن ما برای خواسته‌هایمان کمی دردناک‌تر شود. زیرا مشکلات و اتفاقاتی که در زندگی برای ما رخ می‌دهد، غیرقابل پیش بینی است. از این رو تلاش‌های ما برای رسیدن به موفقیت و رشد، سخت خواهد شد. حال برای اینکه بتوان برخی از این مشکلات را که ریشه در مشکلات روانی ما دارد، درمان نماییم، نیاز به طرحواره درمانی می‌باشد که یک روش درمانی برای از بین بردن اختلالات مختلف روانی و رفتاری است. بنا به مشکل شخص، برای او از طرحواره درمانی مخصوص به او استفاده می‌کنند.
شما عزیزان برای شناخت بیشتر این روش درمانی، نیاز است که انواع طرحواره‌ها را بشناسید و تا حدودی با درمان آن‌ها آشنا شوید و علت اصلی استفاده از این طرحواره‌ها را بدانید؛ تا بتوانید به راحتی از این دستاورد در علم روانشناسی با کمک یک متخصص، به خوبی استفاده نمایید.
انواع طرحواره‌ها
لازم است که بدانیم طرحواره چیست! طرحواره‌ها مجموعه‌ای از رفتارها و الگوها هستند که از دوران کودکی و یا از اوایل دوران زندگی آغاز شده و شکل می‌گیرند که تا سنین بزرگسالی رشد کرده و ادامه می‌یابد. حال این طرحواره‌ها می‌توانند مفید و یا آسیب رسان باشند. انواع طرحواره‌ها وجود دارند که برای هر یک از این موارد یک نوع طرحواره درمانی شکل گرفته است. مانند:
1 – طرحواره رهاشدگی
در این نوع طرحواره، فرد دائما احساس ترس از رها شدن و تنها ماندن توسط دیگران را دارد.
حتما بخوانید: طرحواره رها شدگی و راه‌های درمان
2- طرحواره وابستگی
در این طرحواره فرد احساس بی‌کفایتی کرده و بر این باور است که به هیچ عنوان نمی‌تواند کاری را خودش انجام دهد.
3- طرحواره نقص
این افراد خودشان را طرد کرده و دائم به این می‌اندیشند که دوست داشتنی نیستند.
4- طرحواره تنبیه شدن
براین باور هستند که فردی که اشتباهی را انجام می‌دهد، باید با شدت بالایی تنبیه شود.
5- طرحواره درهم تنیدگی
فرد دارای شخصیتی است که براین باور است، هویتی جدا با افراد دیگر ندارد.
6- محروم بودن از نظر عاطفی
براین باور هستند که نیازهای عاطفی آنان هرگز برآورده نخواهد شد و هیچ کس نمی‌تواند از آن‌ها مراقبت کند.
7- طرحواره آسیب پذیری
دائما این حس را دارید که هر لحظه ممکن است به شما آسیب وارد شود. به شدت دنیا را مکان خطرناکی می‌بینید و از آدم‌ها می‌ترسید.
8- طرحواره شکست
بر این باور هستید که ممکن است در هیچ کاری به خوبی عمل نکرده و قطعا شکست می‌خورید.
9- طرحواره از خودگذشتگی
بیش از اندازه به نیازهای دیگران اهمیت می‌دهید و داوطلبانه کارهای آنان را انجام می‌دهید. به طوریکه نیازهای خودتان را زیرپا می‌گذارید.
10- طرحواره بدبینی
دائما منفی گرایی می‌کنند و جنبه‌های منفی زندگی را بسیار بیشتر از جنبه‌های مثبت آن می‌دانند.
طرحواره درمانی چیست؟
حال که با معنی طرحواره و انواع آن آشنا شدیم، تعریف طرحواره درمانی بسیار راحت‌تر می‌باشد. طرحواره درمانی یک نوع روش درمانی است که طرحواره‌هایی را که در بالا بیان کردیم، مورد درمان و بررسی قرار می‌دهد. اکثر این طرحواره‌هایی را که بیان کردیم، از سنین کودکی در فرد شکل می‌گیرند. این شکل گیری می‌تواند بنا به دلایل زیادی باشد. اما مهم‌ترین آن‌ها نوع رفتار والدین با فرد در کودکی و نوع رشد آن می‌باشد.
متاسفانه این طرحواره‌ها از همان سنین کودکی در فرد وجود داشته و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد، که می‌تواند شخصیت و نوع رفتار فرد را در موقعیت‌های مختلف زندگی او شکل دهد. طرحواره درمانی به فرد کمک می‌کند که خود را بشناسد و بعد از شناختن خود، سعی بر خوب کردن خود داشته باشد. تا بتواند برخی از رفتارها و الگوهای رفتاری در خود را تغییر دهد. این کار نیز باید با استفاده از کمک یک فرد حرفه‌ای و متخصص مانند دکتر روانشناس معروف و یا رواندرمانگران انجام شود.
این را هم بخوانید: شخصیت ضد اجتماعی یا سوسیوپات
کار اسکیماتراپی چگونه است؟
همانطور که در قبل به آن اشاره شد، هدف اصلی طرحواره درمانی یا اسکیماتراپی این است که به فرد کمک می‌کند تا خود را بشناسد. به او کمک می‌کند تا علت‌های ایجاد این رفتارها در خود را بیابد و برای رفع آن‌ها به دنبال راهکارهای مفید باشد. در حقیقت طرحواره درمانی مجموعه‌ای از درمان‌ها را مانند گشتالت درمانی، درمان شناختی-رفتاری، گفتار درمانی و روانکاوی را دربرمی‌گیرد، تا بتواند با استفاده از این روش‌ها، بهترین درمان را برای شخص داشته باشد.
زمانی که کار درمان آغاز می‌شود، شامل سه مرحله می‌باشد. مرحله اول اجتناب و یا انکار، مرحله دوم پذیرش یا تسلیم شدن و مرحله سوم جبران اشتباه؛ که طرحواره درمانی این موضوعات را به درستی حل می‌کند. از دیگر اهداف و کارهای مهم این روش درمانی، بازگرداندن فرد به شخصیت اصلی خود و برآورده کردن نیازهای عاطفی شخص است. همچنین این روش به دنبال برخی از روش‌ها و پاسخ‌های سازگار و هموار، برای برخی از مسائل سخت و ناهموار می‌باشد.
علت استفاده از طرحواره درمانی
به نظر می‌رسد که تا به اینجای کار متوجه شده باشید از طرحواره درمانی برای چه اموری استفاده می‌شود. یا علت استفاده از آن را به خوبی درک کرده‌اید. اما باز هم ما برای شما عزیزان برخی از علت‌ها و دلایل رایج استفاده از این روش درمانی مفید را بیان خواهیم کرد. تا بتوانید در صورت وجود هر نوع اختلال و علتی که بیان شد، سریعا اقدامات لازم را برای بهبود خود و یا اطرافیان خود انجام دهید. برخی از علل رایج استفاده از این روش درمانی شامل موارد زیر می‌باشد:
- درمان کردن اختلال شخصیت مرزی
- برطرف کردن برخی از مشکلات روانی به وجود آمده به دلیل سوءاستفاده
- محرومیت‌ها، کمبودها و سوءاستفاده در دوران کودکی
- وجود هر یک از طرحواره‌هایی که در بالا ذکر کردیم.
البته که استفاده از طرحواره درمانی زمانی پاسخگو است و مورد استفاده قرار می‌گیرد که رفتارها و اختلالات، فرد را در رابطه با مسائل زندگی خودش، با چالش روبرو سازد.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: تست روانشناختی یا روانشناسی
تست طرحواره
چطور می‌توان متوجه حضور طرحواره‌ها شد و آن‌ها را شناسایی کرد؟ این سوالیست که ممکن است برای بسیاری از شما عزیزان پیش آمده باشد. چندین پرسشنامه و تست وجود دارد که می‌توان با انجام آن‌ها متوجه حضور برخی از طرحواره‌ها در وجود خود شوید. یکی از این پرسشنامه‌ها که شامل 232 سوال بوده و با پاسخ دادن به آن‌ها می‌توان 18 نوع از طرحواره‌ها را شناسایی کرد، توسط جفری یانگ تهیه شده است. که تحت عنوان فرم طولانی از آن یاد می‌شود. یک نمونه دیگر است که به پرسشنامه طرحواره‌ها در فرم کوتاه معروف است. این پرسشنامه توسط جفری یانگ و گری براون تهیه شده است. نمونه آخر که به عنوان پرسشنامه اصلاح شده نیز از آن یاد می‌شود، پبشرفته تر بوده و امروزه از این پرسشنامه استفاده می‌شود. زیرا می‌توان 20 مورد از طرحواره‌ها را با آن شناسایی نمود.
شما عزیزان برای انجام این تست می‌توانید به بهترین کلنیک روانشناسی در تهران یا در منطقه خود مراجعه کرده و زیر نظر مشاورین و یا رواندرمانگران متخصص این تست را انجام دهید.
کلام آخر
حال که با اسکیماتراپی یا همان طرحواره درمانی آشنا شدید و می‌دانید که چه فوایدی دارد، بهتر است هرچه سریع‌تر برای درمان برخی از طرحواره‌ها در خود اقدامات لازم را انجام دهید. اینکه شما بتوانید یک مشاور و متخصص خوب و حرفه‌ای را در این زمینه بیابید، ممکن است سخت به نظر برسد. اما کلینیک آرامش من این کار را برای شما راحت کرده است. کلینیک آرامش من با حضور مشاورین و متخصصین مجرب در این حوزه همه روزه پاسخگوی شما عزیزان می‌باشد. شما می‌تواندی برای تعیین وقت قبلی از طریق شماره‌های داخل سایت، با پشتیبانی تماس بگیرید. همچنین می‌توانید فرم درخواست مشاوره را پر کنید تا با شما تماس گرفته شود. این مرکز برای شما عزیزان دسترسی و تماس با مشاورین را بسیار راحت کرده است. شما عزیزان می‌توانید از طریق مشاوره حضوری، مشاوره آنلاین و یا مشاوره تلفنی با متخصص و رواندرمانگر خود به راحتی در تماس باشید.
منابع:
