بسیاری از افراد در جامعه امروزی با توجه به موارد گوناگون، دچار اختلال‌های مختلف می‌شوند. وسواس انواع مختلفی دارد و در همه افراد در همه سنین از کودکی تا بزرگسالی رخ می‌دهد. بسیاری از افراد نمی‌دانند که دچار این اختلال شده اند. ما باید آن را بشناسیم و برای درمان آن دنبال راه حل بگردیم. زیرا درمان نشدن آن می‌تواند عواقب بسیار جبران ناپذیر و تلخی را بر جای بگذارد. در این مقاله به بررسی وسواس و انواع آن و راه‌های شناخت و درمان آن می‌پردازیم.
وسواس چیست
این بیماری به عنوان تصاویر و فرضیات و افکار مداوم و تکراری در نظر گرفته می‌شود. وسواس را می‌توان یک نوع اختلال روانی دانست که وجود آن باعث آزار و اذیت فرد می‌شود. این اختلال یک عمل ناسالم و مضر شناخته می‌شود. وجود آن در افراد به مرور باعث بروز برخی دیگر از اختلالات روانی مانند استرس و اضطراب می‌گردد. تعریف دیگری که از آن می‌توانیم ارائه دهیم این است که وسواس افکار مزاحمی هستند که به طور مداوم در سر تکرار می‌شوند. این اختلال می‌تواند برای برخی امور نیز یک مورد مثبت تلقی شود. به طور مثال فردی که ورزشکار است اگر در رسیدن به هدف خود وسواس به خرج بدهد می‌تواند بهترین نتایج را به دست آورد. اما در صورت کنترل نشدن آن اغلب دچار اختلال در کار، زندگی روزمره و حتی نوع رابطه شما در اجتماع می‌گردد.
پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید: چگونه اختلالات روانی را تشخیص دهیم
انواع وسواس
وسواس به شکل‌های گوناگون و در رابطه با مسائل مختلف نمایان می‌شود و در کنار موارد استرس‌زا به وجود می‌آید. در ادامه برخی از وسواس‌های رایج در بین افراد را خدمت شما عزیزان معرفی خواهیم نمود تا با انواع آن بیشتر آشنا شوید.
وسواس در رابطه
این نوع وسواس شامل نگرانی و تردید در خصوص روابط شما نسبت به شریک عاطفی شما می‌باشد. در این نوع وسواس، فرد دائما از شریک عاطفی خود می‌خواهد که علاقه و دوست داشتن خود را نشان دهد و دائم در حال اثبات این موضوع باشد. برخی از علائم و نشانه‌هایی که وجود این نوع وسواس را در شما نشان می‌دهد عبارتند از:
- شریک عاطفی خود را دائما با دیگران یا شریک عاطفی قبلی خود مقایسه می‌کنید.
- شریک عشقی خود را زیر سوال می‌برید.
- همیشه نگران هستید که شریک شما خیانت کند و یا شما را رها کند.
وسواس کمال‌گرا
در این نوع، فرد دائما می‌ترسد که کاری را اشتباه انجام دهد. ترس از انجام دادن اشتباه و رهاسازی کارها در این افراد بیداد می‌کند. برخی از نشانه‌ها و علائم افرادی که دچار این وسواس هستند عبارتند از:
- همیشه از قوانین خاص پیروی می‌کنند.
- وظایفشان را به طور کامل و دقیق انجام می‌دهند.
- دارای نظم هستند.
- همیشه آراسته هستند.
- همیشه همه چیز را در جای درست خود انجام می‌دهند و پیرو این قانون هستند که همیشه همه چیز در جای درست خود باید باشد.
وسواس در ایجاد آسیب
در این نوع از وسواس فرد دائما نگران آسیب رساندن به خود یا اطرافیان است. همیشه نگران این موضوع هستند که کارهای روزمره آن‌ها اشتباه نباشد و باعث بروز آسیب نشود. دائما فکر می‌کنند که کارهای آن‌ها باعث ایجاد اتفاقات ناگوار می‌شود. این فکر می‌تواند کاملا غلط و غیرممکن باشد.
وسواس در چیدمان وسایل
افراد در این نوع، به مرتب و تمیز نگه داشتن وسایل به گونه‌ای وسواس گونه عمل می‌کنند. برخی از افراد همیشه مرتب و تمیز هستند اما زمانیکه فراتر از حد نرمال شود تبدیل به وسواس می‌گردد. این افراد اگر تمام وسایل به سلیقه و نظم آن‌ها چیده نشده باشد دچار استرس شدید می‌شوند. با نظم خاص چیده شدن وسایل توسط این افراد، فرد به یک آرامش روانی می‌رسد. برخی از این روش برای کاهش استرس خود استفاده می‌کنند.
وسواس در تمیزی
میل به تمیزی در همه افراد دیده می‌شود. اما هستند افرادی که تمیزی و نظافت را از حد طبیعی خود فراتر می‌برند. این نوع رفتار تبدیل به وسواس به تمیزی در افراد می‌گردد. فرد آلوده به این بیماری ممکن است به هر نوع کثیفی و آلودگی واکنش نشان داده و دچار اضطراب و استرس شدید شود. افراد با تمیز نگه داشتن بیش از اندازه و کارهایی که برای تمیزی انجام می‌دهند استرس خود را کاهش می‌دهند. از نشانه‌های این افراد:
- بیش از اندازه به ضدعفونی خود و محیط می‌پردازند.
- چندین مرتبه در روز دوش می‌گیرند.
این مساله می‌تواند وجود استرس شدیدی در این افراد باشد که باید با مراجعه به متخصصین بررسی شده و تحت درمان قرار گیرد.
وسواس در مصرف غذا
برخی از افراد از وسواس در مصرف غذا رنج می‌برند. به این صورت که در بروز ناراحتی غذای زیادی را مصرف می‌کنند که تبدیل به پرخوری عصبی می‌شود. در برخی موارد فرد حتی احساس گرسنگی نیز نمی‌کند اما تنش‌ها و استرس خود را با غذ اخوردن رفع می‌نماید. باید این را بدانیم که وسواس داشتن در مصرف غذا تنها به غذاخوردن باز نمی‌گردد. در پشت این نوع وسواس برخی از اختلالات روانی خوابیده است که باید با توجه به نوع آن، درمان را آغاز کرده تا از خطرات آن در امان بمانید.
موارد بالا برخی از وسواس‌های رایج بین افراد می‌باشد. انواع مختلف دیگری از این اختلال نیز وجود دارد که در مقالات بعدی حتما به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
علت ایجاد وسواس
در تمامی انسان‌ها بیماری‌های جسمی بنا به دلایل و علتی مشخص به وجود می‌آید. بیماری و اختلالات روانی، که وسواس یکی از هزاران بیماری روانی است، به علت و دلایلی در انسان ظاهر می‌شود. تمامی اختلالات روانی ریشه در بعضی از دلایلی دارند که ممکن است افراد با آن آشنا نباشند و ناخواسته و به مرور زمان دچار این اختلالات گردند. در ادامه علت ایجاد وسواس را به مختصر به شما عزیزان توضیح می‌دهیم.
- اولین علت را می‌توان ژنتیک ذکر کرد. عامل ژنتیک بسیار در ایجاد این بیماری در افراد موثر می‌باشد. اگر در خود و یا خانواده خود سابقه این بیماری را دارید باید مراقب کودکان و دیگر اعضایی خانواده درجه یک خود باشید. خواندن این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: دلایل و راه‌های درمان وسواس در کودک
- خانواده. خانواده نیز یکی از مهم‌ترین عامل ایجاد وسواس در افراد می‌تواند باشد. برخی از افراد به دلیل نوع تربیت خانوادگی و فرهنگ خانواده خود دچار آن می‌شوند.
- بیماری‌های مغزی؛ برخی از بیماری‌های مغزی در افراد می‌تواند باعث ایجاد وسواس در این افراد شود.
- گذشته تلخ افراد؛ افرادی که در زندگی خیانت، تجاوز، از دست دادن عزیز را تجربه کرده‌اند دارای وسواس فکری شدید خواهند شد.
- استرس؛ داشتن استرس و اضطراب در افراد قطعا باعث وجود این اختلال در فرد می‌شود.
- دارا بودن برخی از اختلالات روانی؛ وجود برخی از اختلالات روانی مانند افسردگی باعث ایجاد وسواس خواهد شد. حتما بخوانید: راه‌های درمان افسردگی
نشانه‌های وسواس
گاهی افراد، وسواس را با رفتارهای سالم و به جا اشتباه می‌گیرند. البته حق هم دارند. بسیاری از افراد دارای این اختلال، کارهای وسواس گونه خود را غلط نمی‌دانند. در این قسمت از مقاله به برخی از علائمی که نشان می‌دهد شما وسواس دارید اشاره می‌کنیم:
- زمانیکه شما می‌خواهید از کاری فاصله بگیرید احساس اضطراب و استرس داشتید.
- مسئولیت و وظایف خود را نادیده می‌گیرید.
- اگر در رابطه با یک فعالیت یا مساله، دائما در حال فکر کردن هستید حتی زمانیکه از آن دورید، شما دچار وسواس شده‌اید.
- اگر در رابطه خود با دوستان و یا خانواده یا شریک عاطفی خود دچار حساسیت شدید، یا حس کردید که دچار اختلال در این روابط شده‌اید.
درمان وسواس
وسواس نیز مانند سایر اختلالات روانی، درمان مورد نیاز خود را دارد. جای نگرانی در خصوص این بیماری وجود ندارد زیرا با پیشرفت علم و تحقیقات، راه‌حل‌های مفیدی برای درمان آن وجود دارد.
- یکی از راه‌های درمان موثر برای بیماری وسواس مراجعه به یک متخصص و یا مشاور می‌باشد. متخصصین مرکز مشاوره آرامش من می‌توانند با روش‌های نوین شما را در درمان این اختلال، یاری نمایند.
در صورت مشاهده علائم در خود، می‌توانید با یافتن بهترین مرکز مشاوره، نزد بهترین متخصصین در این زمینه رفته و با برگزاری جلسات، درمان خود را زیر نظر متخصص شروع کنید.
- روش دیگر این است که از برخی روش‌ها برای کاهش استرس و اضطراب خود استفاده کنید. مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش و تغییر سبک زندگی خود. مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: تاثیرات مراقبه
- با دیگران درد و دل و گفت و گو کنید. صحبت با دیگران می‌تواند در کنترل وسواس بسیار کمک کننده باشد. می‌توانید در مورد نگرانی و پریشان حالی خود با دوستان یا عزیزان خود به راحتی صحبت کنید.
- هدف و یا اهداف زندگی خود را به خوبی مشخص کنید. زیرا اگر در زندگی هدف مشخص داشته باشید، روند زندگی بهتر و سالم‌تری خواهید داشت. به طبع این موضوع استرس شما کمتر در نتیجه دچار این اختلال نمی‌شوید و در صورت وجود، به مرور از بین خواهد رفت.
- خودتان و احساساتتان را بشناسید. با شناختن احساسات خود می‌توانید رفتار خود را در هنگام مسائل استرس‌زا که وسواس را در شما ایجاد می‌کند کنترل کنید. مطالعه این مطلب می تواند برای شما مفید باشد: احساسات پایه
تمامی این مراحل، کمک کننده برای درمان شما در خصوص بیماری وسواس می‌باشد. اما با توجه به تجربه، بهتر است نزد یک مشاور حرفه‌ای رفته و درمان خود را زیر نظر متخصصین ادامه دهید.
کلام آخر
وسواس یک نوع اختلال روانی در افراد است که به علت‌های مختلفی در افراد ظاهر می‌شود. اینکه بسیاری از افراد دارای این بیماری هستند، یک امر کاملا طبیعی است. اما اگر در افراد به موقع شناسایی نشود و درمان بر روی آن صورت نگیرد باعث بروز مشکلات فراوانی خواهد شد. مشاوره روانشناسی آرامش من بعنوان بهترین مرکز مشاوره در تهران و نیاوران با سالیان سال تجربه در خصوص درمان بیماری وسواس، همه روزه با پشتیبانی همه ساعته بصورت حضوری، تلفنی و آنلاین، در خدمت شما عزیزان است. تیم آرامش من، به شما در رسیدن به زندگی ایده‌آل با روانی سالم‌تر یاری می‌رساند.
منابع:
