متاسفانه امروزه شاهد بیتوجهی بیش از اندازه والدین نسبت به فرزندانشان هستیم. بیتوجهی والدین به فرزندان میتواند عاقبت و پیامدهای بسیار بدی داشته باشد، که در آینده آنان تاثیرگذار است. این رفتار یکی از بدترین رفتارهایی است که والدین میتوانند با کودک خود داشته باشند. جالب است بدانید که بیتوجهی والدین به فرزندان، از رایجترین رفتارها با فرزند است. این موضوع نیز به دلایل مختلفی بستگی دارد که باید آن را بررسی نمود. البته که باید بدانید این بیتوجهی و غفلت بیشتر اوقات از سر نادانی والدین است. آنها بدون قصد اینکه بخواهند به فرزند خود بیتوجه باشند با او این رفتار را می کنند. از همین رو بسیار مهم است که پدر و مادرهای عزیز با این موضوع و علائم و علتهای آن به خوبی آشنا شوند، تا در صورت لزوم از آن جلوگیری نمایند.
بیتوجهی والدین به فرزندان
همانطور که در مقدمه و پیشگفتار به آن اشاره شد، بیتوجهی والدین به فرزندان از رایجترین نوع بدرفتاری با کودک است. این موضوع نیز همیشه از روی قصد انجام نمیشود. طبق آمار موجود، حدود 60 درصد از والدینی که به فرزندان خود بیتوجه هستند، آن کار را ناخواسته انجام میدهند. این نیز ناشی از اطلاعات کم در فرزندپروری است. به طور خلاصه و کلی میتوان گفت بی توجهی والدین یعنی کوتاهی والدین در تهیه و برآورده کردن نیاز کودک خود. البته که این موضوع کودک آزاری نیز به حساب میآید.
در برخی از موارد ما شاهد این بودهایم که والدین برای فرزند خود لباس خوب تهیه نمیکنند، غذای خوب به او نمیدهند و برخی دیگر فرزندشان را رها میکنند. تمام این موارد علاوه بر اینکه میتواند بیتوجهی به کودک به حساب آید، کودک آزاری نیز محسوب میشود. البته باید دانست که بیتوجهی به کودک تنها از نظر جسمی و فیزیکی نمیباشد، بلکه فرزندپروری و توجه به کودک از لحاظ دیگر نیز مهم هستند. در کل میتوان گفت که والدین بیتوجه، نسبت به سبکهای فرزندپروری آشنایی ندارند. از همین رو نمیدانند که چگونه باید کودک خود را تربیت کنند.
حتما بخوانید: مهارت فرزند پروروی
به عقیده برخی از افراد کم توجهی و عدم کنترل فرزند یک نکته مثبت در تربیت اوست. اما این نظریه کاملا غلط است. نباید همه مسائل را با یکدیگر قاطی کرد. زیرا کم توجهی و عدم کنترل میتواند باعث آسیب رسیدن به فرزند شود. زیرا فرزندان شما تا یک سنی نمیتوانند درست تصمیم بگیرند و زمانی که به جامعه ورود پیدا میکنند، با بسیاری از افراد روبرو میشوند که میتوانند برای آنها خطرناک باشند. عدم کنترل و کم توجهی شما، که آن را یک روشنفکری مینامید، میتواند آسیبهای غیرقابل جبرانی را به فرزند شما وارد سازد.
حتما بخوانید: مشاوره کودک
انواع بیتوجهی والدین به فرزند
بسیاری از ما زمانیکه گفته میشود پدر و مادری نسبت به فرزند خودشان بیتوجه هستند، این در ذهن ما شکل میگیرد که فرزندش را از خانه بیرون کرده و به او گرسنکی میدهد. تنها فکر ما به سمت آزار و بیتوجهی فیزیکی کشیده میشود. اما باید بدانید که بیتوجهی به فرزند انواع مختلفی داشته و تنها به این موارد ختم نمیشود. از این رو باید در فرزندپروری، بسیار دقت به خرج داد تا ناخواسته نیز به کودک خود آسیب وارد نکنید. انواع بیتوجهی به کودک عبارت است از:
- اگر کودک در معرض خشونت خانگی قرار بگیرد. پدر و یا مادری داشته باشد که اعتیاد دارند. پدر و مادری دارند که به آنها محبت نکرده و آنها را حمایت عاطفی نمیکند، در معرض بی توجهی هستند. این نوع رفتار، بیتوجهی عاطفی نام دارد.
- والدینی که کودکشان را نزد پزشک نمیبرند و بیماری فرزندشان را انکار کرده و آن را زیاد جدی نمیگیرند نیز جزو دسته والدین بیتوجه قرار دارند. این رفتار بیتوجهی پزشکی نام دارد.
- برخی پدر و مادرها نیز نسبت به نیازها و مسائل آموزشی کودکشان بیتوجه بوده و دائما او را تشویق میکنند که ترک تحصیل کند. یا حتی از همان ابتدا او را در مدرسه ثبت نام نمیکنند. این رفتار نیز بیتوجهی آموزشی از جانب والدین نامیده میشود.
- برخی والدین غذای خوب برای فرزندشان تهیه نمیکنند. لباس مناسب، جای خواب خوب برایش فراهم نکرده و بسیاری از والدین هستند که فرزند خود را رها میکنند. نام این نوع رفتار بیتوجهی فیزیکی است.
- بسیاری از والدین هستند که به دلیل شاغل بودن، کودک خود را تنها در خانه رها میکنند، یا کودک خود را به افرادی میسپارند که برای نگهداری فرزندشان صلاحیت ندارند. همچنین زمانیکه در کنار فرزندشان هستند او را از موارد خطرناک دور نمیسازند و نسبت به آن بیاهمیت هستند. این نوع بیتوجهی نظارت ناکافی نامیده میشود.
مشخصات و علائم والدین بیتوجه
برخی علائم و نشانه وجود دارد که میتواند نشان دهنده این باشد آن کودک مورد بیتوجهی والدین خود قرار گرفته است. در کشور ما بیشتر همسایگان و معلمان نگران کودکی هستند که در خانوادهای است که به او بیتوجه است. این نگرانی نیز با مشاهده برخی علائم در افراد به وجود میآید که اغلب اوقات بیمورد نیست. برخی از نشانههایی که شما نیز میتوانید با مشاهده آنها متوجه شوید که کودک در معرض بیتوجهی است، عبارت است از:
- اگر کودک نامنظم و کثیف بود. بهداشت را رعایت نمیکرد و لباسهای نامناسب و کثیف میپوشد.
- اگر کودک خودش به تنهایی در کوچه و خیابان بدون نظارت پدر یا مادر بازی میکنند.
- کودک در سنین پایین خودش به تنهایی خرید میرود.
- لباسی که مناسب آب و هوا باشد بر تن کودک نمیکنند.
- به بیماری کودک اهمیت نمیدهند.
- کودکانی که گدایی میکنند.
- کودکی که در سنین پایین مواد مخدر مصرف میکند. یا والدین مصرف کننده دارد.
- کودکی که دزدی میکند.
- کودکی که عجیب و غریب رفتار میکند.
- فرزندانی که اغلب اوقات در خانه تنها هستند.
علت بیتوجهی والدین به فرزند
طبق تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در زمینه دلایل بیتوجهی والدین به فرزندان، روانشناسان چندین علت را بیان کردهاند. این دلایل عبارتند از:
- والدینی که خود در کودکی مورد بیتوجهی و آزار والدین قرار گرفتهاند. این موضوع میتواند خواسته یا ناخواسته بوده باشد. که نام این دلیل را زمینه رشدی گذاشتهاند.
- زمینه فوری، علت بعدی است که شامل نوع رفتار والدین با کودک خود در همان زمان حال میباشد. والدین نمیدانند که چطور باید از فرزند خود مراقبت کرده و او را تربیت کنند.
- زمینه بعدی که دلیل آخر نیز میباشد، زمینه وسیع است. این بیتوجهی به جامعه و فرهنگی که در آن قرار دارند باز میگردد. زیرا که جامعه و فرهنگی که در آن حاکم است، میتواند تاثیر بسیاری بر نوع فرزندپروری داشته باشد.
بی توجهی پدر به فرزند
شاید بسیاری از شما معتقد باشید که در فرزندپروری پدر و مادر به یک میزان نقش داشته و مشابه یکدیگر عمل میکنند. اما اینگونه نیست. پدر و مادر بنا به ذات خودشان در خلقت، هر کدام به نحوی میتوانند در بزرگ کردن فرزند، نقش خود را ایفا کنند. طبق تحقیقاتی که صورت گرفته است پدر نقش اساسی بر روی رشد روانی و فکری کودک خود دارد. اینکه کودک چه مقدار از نظر روانی در آرامش باشد و در تحصیلات و موفقیت خود، تا چه حد پیروز و سربلند باشد، تماماً به نوع رفتار پدر بازمیگردد. از این رو بیتوجهی پدر به فرزند میتواند آینده کودک را از بین ببرد. میتواند باعث شود که کودک در همان کودکی به مسیرهایی کشیده شود که به ضرر او تمام شده و همچنین باعث شود که در بزرگسالی نتواند پدر خوبی برای فرزندانش باشد.
بیتوجهی مادر به فرزند
مادر نقش ساخت امنیت و اطمینان خاطر را در فرزند خود دارد. زمانی که تصمیم میگیرید فرزندی داشته باشید، باید به تمام جوانب آن فکر کنید و آنها را در نظر بگیرید. مادر نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت و تأمین و حمایت عاطفی فرزند خود دارد. از این رو اگر مادری باشید که به فرزندش بیتوجه است، به او محبت نکرده و او را تنها میگذارد، عواقب بسیار بدی در انتظار فرزندتان میباشد. مانند:
- ایجاد مشکلات روانی در کودک و همچنین بزرگسالی او
- ایجاد مشکلات رفتاری
- ایجاد مشکل در مغز و رشد کودک
پیامد بیتوجهی به فرزندان
بیتوجهی والدین به فرزند عواقب و پیامدهای بسیار فراوانی دارد که تمام آنها موجب آسیب رسیدن به کودک میشود. از مهمترین مشکلات و پیامدهای بیتوجهی به فرزندان میتوان به دو مورد اشاره کرد:
1 – ایجاد مشکل در مغز
همانطور که همه ما میدانیم کودکان نیاز به مراقبت و حمایت دارند. اگر کودک در معرض بیتوجهی فیزیکی قرار بگیرد، قطعا در رشد به مشکل برخورده و مغز او دچار مشکلات بزرگی خواهد شد. ممکن است که این موضوع خودش را در کودکی نیز نشان ندهد، اما در بزرگسالی قطعا برای او دردسرساز خواهد بود. مشکل در مغز نیز با عواقب بسیار زیادی روبرو است. مانند افسردگی، مشکلات روانی، اعتماد به نفس پایین و ….
2- ایجاد مشکل در وابستگی
کودکی که از جانب والدین خود بیتوجهی ببیند در وابستگی به مشکل برخواهد خورد. این موضوع در بزرگسالی او نیز تاثیر بسیار زیادی گذاشته و باعث میشود که نسبت به خانواده و فرزندانش در آینده بیتوجه بوده و وابستگی نداشته باشد. باعث میشود که او به فرزند و یا همسر خود نزدیک نشود، زیرا هیچ گرما و محبتی را از خانواده خود دریافت نکرده و آن را بلد نیست.
حال برخی از نشانههایی که در کودک به دلیل بیتوجهی والدین ظاهر میشود عبارتند از:
- پرخاشگری کودک
- اختلال در خوردن و خوابیدن فرزندان
- مدرسه نرفتن
- با خشونت رفتار کردن
- کابوس دیدن
- افسردگی در دوزان کودکی و بزرگسالی
- ایجاد وسواس در رفتار
- تغییر کردن نگرش و رفتار کودک در بیشتر زمینهها
- دور شدن از خانواده خود
- دوری از جمعها و مهمانی و همچنین دور شدن از دوستان خود
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم:
کلام آخر
همانطور که در این مقاله مطالعه نمودید، بیتوجهی والدین به فرزند میتواند آثار بسیار مخربی را در دوران کودکی و بزرگسالی فرزندشان برجای بگذارد. از این رو نیاز است که در صورت مشاهده این علائم و نشانهها در رفتار خود و کودکتان، یا در رفتار والدینی که در نزدیکی شما هستند، سریعاً برای کمک اقدام نمایید. برای گرفتن کمک در این زمینه شما عزیزان میتوانید با مشاورین و روانشناسان مجرب در این زمینه در تماس باشید. کلینیک آرامش من نیز بعنوان بهترین کلینیک روانشناسی در پاسداران با سالیان سال تجربه و با حضور مشاورین مجرب و باتجربه در این زمینه در خدمت شما عزیزان میباشند. شما میتوانید از طریق تماس با شمارههای درج شده در سایت و یا پر کردن فرم درخواست مشاوره، با پزشکان و مشاورین ما به راحتی و با روش دل خواه خودتان در تماس باشید.
منابع: