خواب کودکان یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نیازهای آنها می‌باشد. از این رو برای والدین بسیار مهم است که کودکشان بتواند به راحتی در طول شبانه روز چند ساعت مفید را بخوابند. زیرا خواب کافی، باعث رشد مغزی و فیزیکی کودک می‌شود. اما با این حال، هستند کودکانی که در شب بی‌خواب هستند و والدین را برای خوابیدن اذیت می‌کنند. بی‌خوابی کودک در شب یکی از معضلات بسیار بزرگ والدینی است که کودکشان این مشکل را دارد. بی‌خوابی کودک در شب نه تنها به کودک آسیب می‌رساند، بلکه به پدر و مادر نیز آسیب‌های روانی و جسمی فراوانی وارد میکند. شناخت این اختلال در کودک توسط والدین و آشنایی با علائم و علت و همینطور درمان آن می‌تواند برای پدر و مادر و کودک بسیار مفید باشد.
بی‌خوابی کودک در شب
بسیاری از افراد به این فکر می‌کنند که بی‌خوابی تنها برای بزرگسالان است و کودکان دچار این اختلال نخواهند شد. اما طبق آمار، کودکان بسیاری هستند که دچار بی‌خوابی در شب هستند و ممکن است تا سالیان سال این اختلال در کودک وجود داشته باشد. بی‌خوابی در کودک، می‌تواند خود را به اشکال مختلفی نشان دهد که شما متوجه این موضوع شوید. تنها کاری که باید بکنید این است که به عنوان والدین بدانید چطور با کودک خود رفتار کنید، و این را بدانید که جای نگرانی وجود ندارد. زیرا می‌توان به راحتی بی‌خوابی کودک در شب را درمان کرد.
شما عزیزان باید بدانید زمانیکه کودکتان نسبت به خوابیدن مقاومت نشان می‌دهد و این کار او باعث آسیب رساندن به شما و خودش شده است، کودک شما دچار اختلال بی‌خوابی است. که باید در اسرع وقت برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهید.
حتما بخوانید: مشاوره کودک
انواع بی‌خوابی کودک
بی‌خوابی در کودک انواع مختلفی دارد که به دو نوع اصلی تقسیم بندی می‌شود:
- بی‌خوابی اولیه، که شامل بی‌خوابی بنا به دلایل مشخص می‌شود. به طور مثال کودک شما در طول روز می‌خوابد، و شب در هنگام خوابیدن دیگر خوابش نمی‌آید و دچار بی‌خوابی در شب می‌شود؛ که این نوع بی‌خوابی را می‌توان با تغییر سبک زندگی، درمان بخشید.
- بی‌خوابی ثانویه که شامل دلایل پزشکی و مهم می‌شود. ممکن است کودک در روز نیز استراحت و خواب کافی نداشته باشد و در شب نیز بی‌خواب باشد. این موضوع بسیار مهم بوده و باید در اولین فرصت نزد یک متخصص و پزشک مربوطه بروید.
اصولا کودکان برطبق یک الگوی خاص از خواب بیدار می‌شوند که آن الگوی بی‌خوابی نام دارد. این الگو سه نوع است:
1 – اولین الگو این است که کودک بیش از سی دقیقه طول می‌کشد تا به خواب برود.
2- دومین الگو: کودک نمی‌تواند به مدت طولانی بخوابد و بعد از چند ساعت خواب در نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شود.
3- سومین الگو: کودک شب دیر خوابیده و صبح خیلی زود از خواب بیدار می‌شود.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم: مهارت فرزندپروری
علائم بی‌خوابی کودک در شب
این را باید بدانید که هر علائم و نشانه‌ای، نشان دهنده بی‌خوابی کودک در شب نمی‌باشد. به عنوان مثال اگر کودکتان دیرتر از آن ساعتی که می‌خواهید به رخت‌خوابش می‌رود را نمی‌توان دلیل بر وجود اختلال بی‌خوابی در کودک دانست. برخی از علائم و نشانه‌ها وجود دارد که اگر در رفتار کودک مشاهده شود، نشان دهنده این است که کودک شما دچار بی‌خوابی در شب است. مانند:
- مقاومت کردن برای رفتن به رختخواب
- چالش و دعوا برای خوابیدن با والدین
- درخواست مکرر خواندن داستان و یا نوشیدن آب و خوردن غذا
- مشکل داشتن در خوابیدن
- درخواست کودک از والدین که برای خواب، کنارش باشند.
- کودک در طول روز خواب آلود است.
- بیدار شدن در نیمه شب
- صبح زود بیدار شدن
- اگر از خواب بیدار شوند، به سختی به خواب می‌روند.
- در طول روز دچار کمبود انرژی هستند
- کودک عصبانی است و پرخاشگری میکند
- بیش فعال و تحریک پذیر می‌شود. ( حتما بخوانید: بیش فعالی )
شما والدین عزیز باید در رفتار خود دقت کنید و با مشاهده یک یا چند مورد از علائم بالا در رفتار فرزندتان، سریعا او را نزد روانشناس کودک ببرید.
علت بی‌خوابی کودک در شب
بی‌خوابی کودک در شب یک اختلال بوده و همانند سایر اختلالات، دارای علت و دلایلی است. بی‌خوابی می‌تواند به دلایل گوناگونی در فرد ایجاد شود. برخی از این دلایل عبارتند از:
- در منزل قبل از خواب یک فضای آرام و ساکت برای استراحت و خواب وجود ندارد.
- ممکن است کودک دارای اختلال روانی باشد. مانند افسردگی، اختلال دوقطبی
- کودک بیش فعال و مضطرب بوده و استرس و تنش کودک بسیار بالا باشد.
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند تیروئید، آسم، دیابت، آلرژی و … از دلایل دیگر بی‌خوابی کودک در شب است.
- اوتیسم، اختلالات ذهنی و رشدی در کودک
- مصرف کافئین قبل از خواب و در طول روزT باعث بی‌خوابی کودک در شب می‌شود.
عوارض بی‌خوابی کودک
بی‌خوابی در زمان کودکی می‌تواند عواقب و عوارض بسیار زیادی داشته و تا زمان بزرگسالی نیز ادامه داشته باشد. به همین دلیل اگر علائمی که در بالا ذکر شد، بیش از یک ماه در کودک خود را نشان داد، باید سریعاً برای درمان اقدام نمایید. برخی از عوارض بی‌خوابی کودک در شب عبارت است از:
- بی‌خوابی باعث می‌شود کودک دچار آسیب‌های روحی و جسمی شدید شود.
- کودک کم حافظه می‌شود و بر روی هوش کودک تاثیر منفی دارد.
- کودک همیشه خسته است و عملکرد خوبی در طول روز نخواهد داشت.
- عصبی می‌شودند و نوسانات خلقی در آنها به شدت دیده می‌شود. که این موضوع می‌تواند باعث شود در نوجوانی و بزرگسالی دچار افسردگی حاد شوند.
درمان بی خوابی کودک
بی‌خوابی در کودک را می‌توان با برخی روش‌ها درمان کرد و آن را از بین برد. دو روش مختلف برای درمان بی‌خوابی کودک در شب وجود دارد:
1 – درمان دارویی
در این روش از درمان شما کودک را نزد پزشک و یا روانشناس کودک برده و متخصص با توجه به تشخیص خود برای کودکتان دارو تجویز میکند. اما اصولا بهتر است که کودک را با روش غیردارویی درمان کرد. زیرا دارو عوارض جانبی بسیار زیادی برای کودک دارد. از طرفی درمان دارویی، نمی‌تواند آنطور که باید کودک را درمان کند و تنها به صورت مقطعی کودک را درمان میکند.
2- درمان غیردارویی
این درمان که به عنوان درمان شناختی رفتاری نیز شناخته می‌شود، موثرتر از روش اول می‌باشد. شما عزیزان باید بعد از مشاهده کردن علائم بی‌خوابی در فرزندتان او را به بهترین کلینیک و مرکز مشاوره روانشناسی در تهران و یا در منطقه خود ببرید. سپس در آنجا با یک مشاور و یا روانشناس کودک صحبت کرده و مشکلات کودک خود را برای او بیان کنید. سپس مشاور با صحبت و برخی روش‌ها مانند بازی درمانی، هیپنوتیزم و … می‌تواند کودک شما را به خوبی درمان کند. ( برای کسب اطلاع بیشتر از این روش‌ها می‌توانید به مقاله‌های گذاشته شده در این زمینه، در سایت مراجعه کنید.)
یک روش دیگر نیز وجود دارد که مربوط به وجود یک بیماری خاص در کودک می‌شود. ممکن است کودک شما یک بیماری سخت داشته باشد که نمی‌گذارد به خواب برود. از این رو باید به یک متخصص کودک و اطفال مراجعه نمایید تا با تشخیص درست، بتوانند از این اختلال جلوگیری نمایند.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: کودک سخت
به عنوان والدین چه کار کنیم؟
در گام اول برای درمان اختلال بی‌خوابی کودک در شب، پدر و مادر هستند که باید اقدامات لازم را انجام دهند، و بسیار مهم است که علم و شناخت کافی در این زمینه را به دست آورند. مانند:
- شما به عنوان والدین و خانواده کودک باید یک محیط آرام و ساکت را برای خواب فرزندتان محیا کنید.
- سعی کنید برای خود و کودکتان، یک ساعت خواب معین را مشخص کنید.
- کافئین و شکر را در رژیم غذای فرزندتان به حداقل برسانید.
- مواردی که باعث استرس و ایجاد اضطراب در فرزندتان می‌شود را شناسایی کرده و آن را حل کنید.
- از یک مشاور کمک بخواهید و یا اگر دارو مصرف میکند در مصرف آنها تجدیدنظر کنید.
کلام آخر
برای کلام آخر باید بگوییم که هر علائمی، نشان دهنده اختلال بی‌خوابی کودک در شب نمی‌باشد. شما به عنوان والدین نقش اساسی در شناخت و درمان این اختلال در فرزند خود دارید. زیرا موضوع بسیار مهمی است که آینده فرزندتان را نیز درگیر خودش میکند. کلینیک آرامش من با سالیان سال تجربه در حوزه روانشناسی و مشاوره کودک همه روزه در خدمت شما عزیزان می‌باشد. شما می‌توانید از طریق تماس با شماره‌های درج شده در سایت و تعیین و تنظیم وقت با مشاورین و متخصصین ما در تماس باشید. همچنین می‌توانید از طریق پر کردن فرم درخواست مشاوره از طریق سایت به روش دل خواه خود به صورت حضوری، مشاوره آنلاین و مشاوره تلفنی با متخصصین و مشاورین کودک تیم قوی آرامش من در تماس باشید.
منابع:
