روانشناسی عزت نفس و راههای تقویت آن

تا به حال شده است که در زندگی خود احساس بی‌ارزشی به شما دست دهد؟ یا سطح اعتماد شما به خودتان پایین باشد و یا آنقدری به خود اطمینان داشته باشید، که اعتمادتان به خودتان کامل باشد. تمام این موارد به میزان عزت نفس شما باز می‌گردد؛ اینکه شما چقدر خودتان را در همه موارد قبول داشته و به خود ایمان دارید. عزت نفس چیزی است که در همه افراد وجود دارد، اما شدت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این مقاله در رابطه با این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد.

عزت نفس چیست؟

عزت نفس یعنی میزان احساس ما نسبت به ارز‌ش‌هایی که در خود داریم. میزان باور و درک ما نسبت به خودمان و همچنین معیار ارزش‌گذاری و قدردانی و یا تایید یک فرد برای خودش، را می‌توان عزت نفس نامید است. کارشناس عزت نفس، موریس روزنبر می‌گوید: “که عزت نفس نگرش فرد نسبت به خودش است”. برخی آن نگرش را به صورت مطلوب و برخی به صورت نامطلوب، از خود می‌بینند. داشتن میزان سالمی از آن، می‌تواند به شما یک زندگی پر از رفاه و حال خوب را هدیه دهد. با عزت نفس خوب، کیفیت زندگی شما در همه موارد بهبود خواهد یافت و رو به پیشرفت خواهید بود. اما باید این نکته را هم بدانید که این موارد، تنها در صورتی حاصل می‌شوند که شما عزت نفسی سالم داشته باشید. مناعت طبع بالا و پایین هر دو می‌توانند آسیب‌رسان باشند.

عوامل مختلفی هم هستند که بر روی این موضوع تأثیر می‌گذارند. عواملی مانند:

ژنتیک و سابقه خانوادگی افراد
تجربه‌هایی که از زندگی به دست می‌آورید
شرایط اجتماعی که در آن قرار دارید
سن و میزان سلامت افراد
مقایسه کردن خود با دیگران

نکته‌ای هم که قابل ذکر است این است که این موضوع ثابت نیست و در افراد تغییر می‌کند. می‌توان آن را اندازه گیری کرد و آن را افزایش یا کاهش داد.

مهارت افزایش عزت نفس

همانطور که گفتیم، عزت نفس ثابت نبوده و بنا به شرایط و رعایت برخی نکات، قابل تغییر است. در این قسمت از مقاله می‌خواهیم در رابطه با برخی مهارت‌ها و نکاتی که با انجام آن‌ها می‌توانید اعتماد به نفس خود را افزایش دهید، صحبت کنیم. برخی از این مهارت‌ها عبارتند از:

یک دفتر داشته باشید و صفات و کارهایی که از خود دوست دارید را در آن یادداشت کنید.
حواستان باشد که با چه کسانی وقت می‌گذرانید. سعی کنید روی روابط مثبت خودتان تمرکز کنید.
خوب بخوابید و تغذیه خوبی داشته باشید.
ورزش کنید و به فکر تناسب اندام و سلامت بدن خود باشید.
خودتان را بشناسید. مثلا بدانید که چه چیزی شما را خوشحال یا ناراحت می‌کند.
سعی کنید نه گفتن را یاد بگیرید و آن را تمرین کنید.
با خودتان مهربان باشید. خودتان را به هیچ عنوان قضاوت نکنید.
خودتان را به هیچ عنوان با کسی مقایسه نکنید.
برخی از خصوصیات مثبت افراد دیگر را که دوست دارید، روزانه و چندین مرتبه، تمرین کنید.
گفتار درمانی یک پیشنهاد عالی برای افزایش اعتماد به نفس شما است. می‌توانید با یک رواندرمانگر و یا یک مشاور خوب در رابطه با این مورد راهکارهایی را دریافت نمایید.

این را بدانید که این مهارت و نکات برای همه افراد مناسب نیست و ممکن است با انجام برخی از این مهارت‌ها احساس خوبی نداشته باشید. هیچ اجباری بر این نیست که همه این مهارت‌ها را انجام دهید. بلکه تنها همان‌هایی را انجام دهید که با آن‌ها احساس راحتی می‌کنید.

مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: تکینک‌های تجربه شادی در زندگی

عزت نفس در روانشناسی

مناعت طبع موضوعی بوده که همیشه و به مدت طولانی مورد بحث علم روانشناسی بوده است. البته که عزتنفس به طور مستقیم به خود روانشناسی باز می‌گردد. اینکه عزت نفس چه چیزی است؟ چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟ چه راهکارهایی برای افزایش آن وجود دارد؟ همه این موارد از موضوعاتی است که فکر روانشناسان را به خود مشغول کرده است.

از نظر روانشناسی، این موضوع آن برداشتی نیست که ما از خودمان داریم.
از نظر روانشناسی عزت نفس، تصور ما از خودمان نیست. تصور ما از خودمان ممکن است گاهی از افکار پوچ و نادرست بیاید.
می‌توان گفت: چیزی مشابه با دانستن ارزش خود است.
اینکه افراد برای رسیدن به یک موفقیت به خود باور داشته باشند، با این موضوع مرتبط است اما معنای آن نیست.
از نظر روانشناسی، عزت نفس، دلسوزی کردن برای خود نیز نمی‌باشد. اینکه ما خودمان را قضاوت نکنیم و خودمان را دوست داشته باشیم می‌تواند به ما کمک کند که مناعت طبع خوبی داشته باشیم، اما خود آن نمی‌باشد.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

باید این را بدانید که عزت نفس، اعتماد به نفس نیست. اعتماد به نفس در واقع اعتمادتان به خودتان و شناخت میزان توانایی‌هایتان در برابر چالش‌ها و مشکلات است. همچنین اعتماد به توانایی خود برای ایجاد تعاملات مثبت با دنیا است. در حقیقت اعتماد به نفس از عوامل بیرونی نشأت می‌گیرد و به آن بستگی دارد و یک موفقیت است؛ اما عزت نفس درونی است و از درون انسان نشات می‌گیرد. یک انسان می‌تواند اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، اما عزت نفسی پایین و ناسالم را در وجودش پرورش داده باشد.

پس به طور کلی می‌توان گفت: ” اعتماد به نفس این است که شما خود را چگونه به دیگران نشان می‌دهید و عزت نفس این است که شما خودتان را از درون چگونه می‌بینید”.

ریشه عزت نفس

حال باید بدانیم که این موضوع از کجا می‌آید و ریشه عزت نفس در چیست؟! می‌توان گفت که ریشه اصلی آن، در کودکی است. خود بزرگواری فرد از همان دوران کودکی و در تعامل با خانواده و افرادی که خانواده او در ارتباط هستند، شکل می‌گیرد. کودکی که از حمایت خانواده و اطرافیانش بهره می‌برد و آن را حس می‌کند، و این باور را در فرزند ایجاد می‌کنند که، دنیا جای بهتری است. این کودکان مناعت طبع خوبی داشته و در بزرگسالی نیز از داشتن عزت نفسی سالم بهره می‌برند.

در مقابل کودکانی که این حمایت‌ها و احساسات را از خانواده خود دریافت نکنند، افرادی بدون عزت نفس شده و در بزرگسالی نیز خود را از درون فردی بی‌ارزش دانسته و زندگی آنان به خوبی پیش نخواهد رفت.

همینکه کودکان بزرگ می‌شوند نسبت به بزرگ شدنشان، آسیب و صدمات بسیاری می‌بینند که همین امر باعث می‌شود که عزت نفس آنان کاهش یابد.

عزت نفس چیزی است که کلام بر روی آن نیز تاثیر فراوانی دارد. ممکن است دیگران به شما بگویند که شما فرد ناتوانی هستید. همین حرف بر روی شما تاثیر گذاشته و باعث می‌شود شما از درون احساس ضعف و ناخوشایند داشته باشید. چیزی که باید بدانید این است که این حرف‌ها و نظرات همیشگی هسنتد، شما باید این را بدانید که با این حرف‌ها مبارزه کرده و آنقدری بر روی خودتان کار کنید، که این حرف‌ها و نظرات منفی را نشنیده بگیرید. شما باید خودتان را بارزش دانسته و به خود ایمان قلبی داشته باشید.

حتما بخوانید: روانشناس کودک

تست عزت نفس

شاید بسیاری از شما بخواهید بدانید که خود ارجمندی شما در چه حدی است؟ اگر مناعت طبع پایینی داشته باشید ممکن است به شما آسیب فراوانی وارد شود. این موضوع می‌تواند باعث شود که شما زندگی بسیار ضعیفی داشته و حتی دچار برخی اختلالات شوید. از طرفی میزان بیش از اندازه هم باعث می‌شود که بیش از اندازه متکبر شوید و به خودشیفتگی بیش از اندازه برسید. این موضوع نیز هم خودتان و هم اطرافیانتان را آزار می‌دهد. اینکه مقدار مناسب و سالمی از آن را در خود پرورش دهید، بسیار مهم است. عزت نفس سالم می‌تواند شما را به موفقیت و یک زندگی عالی برساند.

حتما بخوانید: موفقیت در زندگی

از همین رو روانشناسان و مشاورین، یک تستی را طراحی کرده‌اند که می‌توان با انجام آن میزان خود ارزشمندی‌تان را اندازه‌گیری نمایید. نام این تست، تست عزت نفس می‌باشد. این تست شامل سوالاتی است که گزینه بندی شده است. شما با پاسخ‌های صادقانه به این سوالات دهید، و مشاورین با بررسی پاسخ‌هایتان، به شما خواهند گفت که عزت نفس‌تان، در چه مرحله‌ای قرار دارد.

شما می‌توانید با مراجعه به بهترین مراکز مشاوره در محل زندگی خود، مراجعه کنید. مشاورین و متخصصین از شما تست را می‌گیرند و آن را بررسی می‌کنند و نتیجه را به شما اعلام خواهند کرد. شما در هر سطحی که باشید می‌توانید با کمک یک درمانگر، این موضوع را بهبود بخشید. با ارئه راهکارهای مفید می‌توانید عزت نفس خود را تقویت کرده و زندگی ایده‌آلی را تجربه کنید.

کلام آخر

همه ما انسان‌ها دارای عزت نفس هستیم؛ اما اینکه در چه حدی باشد، بسیار مهم است. برای رسیدن به حد تعادل و سالم آن که زندگی ما را بهبود بخشد، لازم است با برخی از راهکارها آشنا باشیم. کلینیک آرامش من بعنوان بهترین مرکز مشاوره در تهران، با حضور متخصصین و مشاورین مجرب در این زمینه همه روزه در اختیار شما هستن تا با ارائه راهکارهای مفید، شما را برای رسیدن به یک سطح عالی راهنمایی کنند.

منابع: