در همه ایام، دغدغه تمام پدر و مادران تربیت فرزندشان می‌باشد. تربیت کودک یکی از مهم‌ترین وظایف پدر و مادران است. از طرفی ممکن است این موضوع از نظر والدین به شدت ترسناک باشد. مخصوصا در دوران امروزه که فضای مجازی و نوع جامعه و فرهنگ به شدت تغییر کرده است. اینکه بتوان با روشی سالم و درست کودک را تربیت کنیم، می‌تواند دلهره آور باشد. این را باید بدانید که تربیت فرزندان با روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد. اینکه شما صبور باشید و مهربانی به خرج دهید، از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند سبب تربیت صحیح کودک شما شود. شما به عنوان والدین باید بدانید که معنای واقعی تربیت کودک چیست و راهکارهای اصولی آن را بیاموزید. با آموزش راهکارها به خوبی می‌توانید در تربیت فرزند خود و فرزندپروری به خوبی عمل کنید.
تربیت کودک چیست؟
تربیت کودک یکی از سخت‌ترین و در عین حال لذت‌بخش‌ترین کار دنیاست که همه والدین اطلاعات کمی از آن داشته و تجربه‌ای در این زمینه ندارند. شاید در ابتدا به این فکر کنید که تربیت کودک به معنای نیازهای اولیه کودک می‌باشد. اما باید بگوییم که تربیت کودک چیزی بیش از این حرف‌هاست. تربیت کودک موارد بسیار زیادی را دربر می‌گیرد. برخی از فرآیندها و راهبردهاست که برای تربیت کودک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرآیندها از بدو تولد تا سنین بزرگسالی بر روی کودک، در جهت تربیت آن انجام می‌شود. این موضوع در تمام دنیا و در تمام فرهنگ‌ها از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. نکته مهم این است که نوع آن و روش‌های آن بایکدیگر نیز متفاوت هستند. نمی‌توان در هر دو فرهنگ به طور مشابه راهکارهای تربیتی یکسانی یافت. به طور کلی می‌توان گفت تربیت فرزند از چند مورد تاثیر می‌گیرد:
- تفاوت در فرهنگ
- دیدگاه متفاوت در رابطه با داشتن نظم و انضباط
- قوانین موجود و حاکم در آن عصر و فرهنگ
البته که این نکته مهم را نیز باید بدانید که هیچ راه درست و منطقی صد در صدی، برای تربیت صحیح فرزند وجود ندارد. والدین تنها با استفاده از برخی رویکردها فرزندشان را تربیت می‌کنند. از این رو بسیاری از افراد طبق آن مواردی که درست است، فرزند خود را تربیت نمی‌کنند. در حقیقت آنطور که می‌خواهند و آنطور که والدینشان آنان را تربیت کرده‌اند، فرزندانشان را رشد می‌دهند. حال این روش و رویکرد می‌خواهد درست باشد یا غلط، هیچ اهمیتی برای آنان ندارد. این موضوع می‌تواند آسیب بسیار زیادی را هم به خود فرد و هم به والدین وارد کند و نتیجه بسیار بدی را در بزرگسالی فرد بر جای بگذارد. از این رو باید تمام تلاش خود را به کار بگیرید تا بتوانید کودکانی عالی تربیت کنید.
حتما بخوانبد: روانشناس کودک
رویکردهای تربیت کودک
همانطور که در تعریف تربیت کودک گفته شد، برخی از رویکردها وجود دارد که برخی والدین با استفاده از آن‌ها فرزندان خود را تربیت می‌کنند. در کل چهار رویکرد اصلی وجود دارد که والدین برای تربیت کودک از آن‌ها استفاده می‌کنند. این چهار رویکرد عبارتند از:
- رویکرد اقتدارگر
در این رویکرد والدین به شدت سخت‌گیر عمل می‌کنند. والدین در این رویکرد برخی از قوانین را وضع می‌کنند که احساسات و نیازهای عاطفی، رفتاری و اجتماعی را نادیده می‌گیرد. در این روش، پدر و مادر هیچ پاسخ خوب و نتیجه دل‌خواهی را از این ماجرا دریافت نمی‌کنند.
- رویکرد مجاز
در این رویکرد، والدین قوانین خاصی را برای تربیت کودک خود در نظر نمی‌گیرند و این رویکرد مبتنی بر کودک است.
- رویکرد غفلت کننده
والدین توجه کمی به کودک خود در این رویکرد دارند. به نیازهای کودک خود پاسخ کمی می‌دهند و از او به خوبی مراقبت نمی‌کنند. از طرفی هم پدر و مادر تقاضا و خواسته کمی از فرزند خود دارند.
- رویکرد معتبر
در این رویکرد والدین قوانین و روش‌های بسیار خوب و روشنی را برای کودک خود تعیین می‌کنند و مشکلات و چالش‌ها را به خوبی با کودکانشان حل می‌کنند.
مطاله این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: تربیت جنسی کودکان
راهکارهای اصولی برای تربیت کودک
همانطور که بارها گفته شد، تربیت کودک از سخت‌ترین کارهایست که افراد هیچ اطلاعی در رابطه با آن ندارند. برای تربیت کودک برخی راهکارهای اصولی وجود دارد که شما والدین گرامی می‌توانید با استفاده از آن‌ها بهترین فرزندان را تربیت کنید. برخی از راهکارها عبارتند از:
برنامه ریزی و زمانبندی منظم
- در ابتدا لازم است که هر روز به یک برنامه منظم پایبند باشید. زیرا داشتن ثبات برای بچه‌ها بسیار مهم است. پس سعی کنید برنامه‌ای را تعیین کنید که بتوانید به آن پایبند باشید. اینگونه است که کودک شما متوجه می‌شود هر روز با چه شیوه و برنامه‌ای روزش را آغاز کرده و به پایان برساند. برای مثال:
– کودک شما باید بداند که هر روز در چه ساعتی به رخت‌خواب رفته و در چه ساعتی از خواب بیدار شود.
– در یک ساعات معین و مشخصی باید غذا بخورند.
– برای انجام تکالیف خود و یا تمیز کردن اتاق و حتی بازی‌های خود باید زمان مشخصی داشته باشد. - روتین مخصوص برای هر روز خود و فرزندتان تعیین کنید. مانند مسواک زدن قبل از خواب و بیدار شدن از خواب.
- سعی کنید فهرستی از قاعده و قوانین خود را برای کودک تهیه کنید. حواستان باشد که قوانین خود را به طور دائم اجرا کنید. البته که باید این قوانین، قوانینی سالم و کارآمد باشند.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: با بی‌خوابی کودک در شب چه کنیم؟
اوقات فراغت
- سعی کنید هر روز برای او کتاب بخوانید و او را نیز تشویق به انجام این کار کنید.
- برخی فعالیت‌های تفریحی و فوق برنامه برای کودک خود برنامه ریزی کنید. ثبت نام در کلاس ورزشی، هنر و…
- حتما به کودک خود اجازه این را بدهید که در هر روز خود، یک زمان داشته باشد که برای آن برنامه ریزی نکرده باشد.
الگوی رفتاری مناسب
- با احترام خاصی با فرزندان خود رفتار کنید. این را بدانید که اگر به فرزند خود احترام بگذارید او نیز به شما احترام خواهد گذاشت. یادتان باشد به فرزند خود اجازه بدهید که همان چیزی که می‌خواهد باشد. این یکی از فاکتورهای مهم احترام است که در تربیت کودک نقش بسیار مهمی دارد.
- حتما برای فرزند خود وقت گذاشته و به حرف‌های او گوش دهید. خودتان نیز کودک را تشویق کنید تا در رابطه با روز خود صحبت کند و از آن برای شما بگوید. اما این موضوع را تا حدی باید جلو ببرید که باعث رنجش و عصبی بودن کودک شما نشود.
- در زمان مناسب با کودک خود در رابطه با مسائل مختلف صحبت کنید. یادتان باشد که نباید در این گفت و گو عصبانی شده و کودک خود را محکوم کنید. بلکه بابد بتوانید با قدرت کلام خود بهترین راهکار را به او ارائه دهید.
- برای رفتارهای بد کودک تنبیه و برای رفتارهای خوب او پاداش در نظر بگیرید.
- با روش‌های مختلف به کودک بیاموزید که باید مسئولیت پذیر بوده و مسئولیت رفتار و حرف‌های خود را هر چقدر هم که بد و سخت باشد، بپذیرد.
- به او یاد بدهید که مستقل باشد و از او بخواهید در رابطه با فضای مجازی و رسانه‌هایی که در دسترس اوست، با شما به راحتی صحبت کن
محبت ورزیدن
- محبت خود را به خوبی و به روشنی و وضوح به فرزند خود نشان دهید. دادن عشق و محبت به کودک باعث می‌شود که او احساس ارزشمندی کند و اعتماد به نفس او افزایش یابد.
- همدردی به اندازه و اخلاق خوب را به کودک بیاموزید.
در آخر نیز باید بگوییم که برای بهتر شدن تربیت کودک خود، آنطوری رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان رفتار کند. زیرا شما الگوی کودک می‌باشید. نکته مهم نیز این است که کودک با نگاه به رفتار شما، دقیقا همان چیزی می‌شود که شما هستید. پس مراقب رفتار خود باشید.
شما عزیزان می‌توانید با استفاده و تمرین این راهکارها در تربیت کودک خود به خوبی عمل کنید. اما برای دریافت کمک برای انجام این کار می‌توانید به مشاورین و متخصصین در حوزه کودک مراجعه کنید. مشاورین کودک و دکتر روانشناس خوب می‌توانند به شما در تربیت کودک خود به روشی سالم و صحیح به خوبی کمک کنند و راهکارهای بسیار عالی به شما دهند.
کلام آخر
برای کلام آخر باید بگوییم که تربیت کودک یکی از مهم‌ترین وظایف شما به عنوان پدر و مادر است. از این رو لازم است که با مهارت‌های لازم آن آشنا شوید و به خوبی آن‌ها را اجرا کنید. برای انجام بهتر این کار و گرفتن راهنماییی‌های سالم و موردنیاز با نوع فرهنگ خانوادگی شما و شخصیت کودکتان، بهتر است نزد مشاورین کودک بروید. مرکز مشاوره آرامش من با حضور مجرب‌ترین و ماهرترین مشاورین کودک در تهران، همه روزه در خدمت شما عزیزان می‌باشد. شما می‌توانید برای تعیین نوبت و ارتباط با مشاورین ما از طریق تماس با شماره‌های داخل سایت و یا پر کردن فرم درخواست مشاوره، اقدامات لازم را انجام دهید. همچنین می‌توانید به راحتی با هر روشی که می‌خواهید به صورت مشاوره حضوری، مشاوره آنلاین و تلفنی با تیم قوی آرامش من در تماس باشید.
منابع:
