شاید برای شما هم بارها پیش آمده باشد که با دیدن موضوعی که اشتباه است، احساسی درون شما شکل می‌گیرد که در اعماق وجودتان حس می‌شود. این حس همان عدالت است. درک عدالت تنها در سنین بزرگسالی شکل نمی‌گیرد، بلکه درک عدالت در کودکان نیز وجود دارد. به طور غریزی کودکان نیز خواهان عدالت در هر زمینه‌ای می‌باشند. حتی در برخی موارد درک عدالت در کودکی عمیق‌تر از دوران بزرگسالی است. شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که درک کودک از عدالت چه چیزی می‌تواند باشد؟ ما در این مقاله شما را با درک کودک از عدالت بیشتر آشنا خواهیم کرد.
درک کودک از عدالت
بسیاری از کودکان به طور ذاتی حس عدالت را در وجود خود دارند. به اینصورت است که در برابر ناعدالتی بدون ترس نظر خود را نیز بیان کرده و واکنش نشان می‌دهند. در جهان میلیون‌ها کودک هستند که در تعامل با سیستم قضایی می‌باشند. اما باید بدانیم که آیا درک کودک از عدالت به حدی هست که بتواند از این تعاملات سر دربیاورد یا خیر؟! درک کودک از عدالت در سنین مختلف متفاوت است. اینکه میزان این درک در چه حد باشد، به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از این عوامل نقش پدر و مادر در تربیت فرزندشان نسبت به عدالت است.
پدر و مادر نقش اساسی و مهم در رشد فکری و درک کودکان از عدالت را دارند. به هر حال در سراسر دنیا ممکن است کودکان قربانی و یا شاهد یک جنایت باشند. برخی آن‌ها را متهم می‌کنند. ممکن است کودکان از حق و حقوق خود اطلاعی نداشته باشند. امکان دارد که کودک نتواند با یک وکیل صحبت کند. بنا به این دلایل درک کودک از عدالت باید به آن‌ها آموزش داده شود تا به میزانی بتوانند با عدالت و حق و حقوق خود آشنا باشند.
مطالعه این مطلب برای شما مفید است: تاثیر حیوان خانگی روی کودک
تعریف عدالت به زبان ساده
مفهوم عدالت به زبان ساده برای بسیاری از افراد، به معنای انصاف می‌باشد. عدالت یک ارزش اخلاقی می‌باشد که در عرصه سیاست و حقوق بسیار اهمیت دارد. زمانی نظم و قانون در سیستم‌های حقوقی و در جوامع تحقق می‌یابند که به عدالت دست یافته باشند. پس بدون عدالت هیچ نظم و قانونی انجام پذیر نیست. عدالت انواع مختلفی دارد. عدالت اجتماعی، عدالت ترمیمی، عدالت زیست محیطی، عدالت توزیعی، عدالت رویه‌ای و عدالت قصاص از انواع مختلف عدالت هستند. هر یک از این عدالت‌ها برای گروه خاصی است که از قوانین خود پیروی می‌کنند.
عدالت اجتماعی: این عدالت بیان می‌کند که همه انسان‌ها بدون توجه به نژاد و دین و یا جنسیت می‌توانند از فرصت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به طور مساوی و برابر بهره ببرند.
ترمیمی: برای درمان افرادی که بنا به دلایلی رنج کشیده‌اند بنا شده است.
زیست محیطی: به رفتار محترمانه و منصفانه مردم نسبت به محیط زیست توجه دارد.
توزیعی: به تقسیم بندی منصفانه و عادلانه دارایی‌های جامعه اشاره دارد.
رویه‌ای: به اجرای حکم و تصمیمات قانونی به صورت عادلانه و بی طرفانه اشاره می‌کند.
قصاص: این عدالت نیز به دنبال قصاص و مجازات افرادی که مرتکب جرم شده‌اند به صورت عینی و مستقیم می‌باشد.
آموزش عدالت برای کودکان
درک کودک از عدالت بسیار مهم و ضروی می‌باشد. این امر بستگی به عوامل مختلف دارد. آموزش عدالت برای کودکان بسیار ضروریست و چگونگی آموزش برای درک کودک از عدالت نیز بسیار اهمیت دارد. همانطور که گفتیم درک کودک از عدالت به طور ذاتی در او وجود دارد و ممکن است کودک نسبت به بی‌عدالتی واکنش نشان داده و مخالفت خود را نشان دهد. اما باید بدانید که متاسفانه در همه کودکان اینگونه نیست.
ممکن است برخی از کودکان در معرض بی‌عدالتی قرار بگیرند اما نتوانند در برابر آن ایستادگی کنند. به همین منظور برای درک کودک از عدالت باید به او آموزش‌های لازم در رابطه با عدالت را بیاموزیم. کودکان باید یاد بگیرند زمانیکه در خطر هستند چکار باید انجام دهند. آن‌ها باید بدانند که در زندگی حق آن‌ها چگونه اجرا می‌شود. زمانیکه ما درک کودک از عدالت را بالا ببریم، در نسل‌های آینده کودکان و افرادی پذیرنده و قانونمتدتری را در جامعه خواهیم داشت.
متاسفانه در مدارس و آموزشگاه‌ها به آموزش عدالت به کودکان بسیار کم توجهی می‌شود. شما به عنوان فردی که می‌خواهید عدالت را به کودک آموزش دهید، باید مسائل اجتماعی و عدالت را برای او توضیح دهید. پرداختن به مسائل، باعث یادگیری عدالت در کودکان خواهد شد. با بحث در رابطه با این مسائل کودک درگیر هویت، عدالت، عمل و تنوع می‌شود. این چهار مورد اساسی باید برای کودک بیان شود تا درک کودک از عدالت در او شکل بگیرد.
حتما بخوانید: بهترین مشاوره کودک
هویت اجتماعی
هویت اجتماعی یک فرد با توجه به جامعه و فرهنگ محل زندگی او شکل می‌گیرد. کودکان باید یاد بگیرند که هر فردی با هر سنی می‌تواند به چندین گروه اجتماعی تعلق داشته باشد. این گروه‌ها شامل گروه‌های مذهبی، نژادی و قومی، جنسیت، رنگ پوست، معلولین، محل زندگی، زبان و…می‌باشد. کودکان باید یاد بگیرند که عدالت و قوانین سیاسی و حقوقی برای همه افراد در هر گروه اجتماعی یکسان اجرا می‌شود. درک کودک از عدالت به زمانی برمی‌گردد که کودک بتواند این گروه‌های هویتی را تشخیص دهد.
بررسی عدالت
بهتر است در هنگام آموزش برای درک کودک از عدالت به برخی از بی‌عدالتی‌ها و اجرای عدالت در جامعه اشاره کنید. کودکان باید یاد بگیرند:
- باید گروه‌هایی که برای عدالت در جامعه تلاش می‌کنند را بشناسند. مانند گروه‌هایی که برای ضد نژادپرستی تلاش می‌کنند.
- باید با حقوق شهروندی آشنا شوند.
- باید با حقوق معلولین آشنایی داشته باشند.
- کودک باید به این درک برسد که بی‌عدالتی باعث بروز آسیب‌های فراوانی به جامعه می‌شود.
- بی انصافی، تعصب بیجا و ظلم را بشناسد و با عواقب آن آشنا شود.
- باید با این موضوع آشنا شوند و به این درک برسند که زندگی ممکن است برای برخی آسان و برای برخی پر از حاشیه باشد.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: وسواس کودک را چطور درمان کنیم؟
چگونه عمل کنند؟
کودکان باید بیاموزند که در برابر بی‌عدالتی چگونه ایستاده و بدون ترس آن را فریاد بزنند. برای اینکار ابتدا باید چندین مورد را به کودکان آموزش دهید.
- احترام گذاشتن را به آن‌ها حتی زمانی که با رفتار سخنان دیگران مخالف هستیم.
- به دیگران با احترام در رابطه با کارهای اشتباهشان تذکر بدهیم.
- نحوه برخورد و رفتار با دیگران را آموزش دهیم.
- هنگاهی که بی‌احترامی دیدیم بتوانیم از خود یا دیگران دفاع کنیم.
- صحبت کردن را تمرین کنند.
- کتاب‌ها و فیلم‌هایی را برای بالا بردن درک کودک از عدالت معرفی کنیم.
- به آن‌ها اصطلاحاتی در رابطه با عدالت را آموزش دهیم.
تمام موارد بالا می‌تواند به آشنایی و درک کودک از عدالت، در برابر بی‌عدالتی کمک کند.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای مشا مفید باشد: بازی درمانی اضطراب کودکان
با تنوع آشنا شوند
آشنا شدن با این اصل به کودک کمک می‌کند تا در آینده جامعه‌ای متنوع را بسط و گسترش دهند. تنوع یعنی همان متفاوت بودن و تفاوت داشتن. جامعه‌ای باید شکل بگیرد که در آن افراد با ویژگی‌های مختلف و در طبقات متفاوت بتوانند در آن رشد کنند. این مفهوم، وجود عدالت در آن جامعه را می‌رساند. حال به کودکانمان باید برخی موارد را آموزش دهیم تا به درکی از عدالت در این باره برسند. این موارد عبارتند از:
- توانایی یادگیری، بازی و گفت و گو با کسانی که با ما متفاوت هستند.
- احترام به همه مردم صرف نظر از نوع پوشش و زبان و فرهنگشان و هم چنین مذهب آن‌ها.
- توانایی پرسیدن سوالات در رابطه با مسائل اجتماعی و عدالت اجتماعی از دیگران و احترام به نظرات آن‌ها.
مطالع این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: روانشناسی خانوادگی
گروه‌های سنی کودکان تحت پوشش قانون
همانطور که بیان کردیم درک کودک از عدالت در سنین مختلف، متفاوت است. همانطور نوع مجازات و عدالت برای کودکان نیز در سنین مختلف با یکدیگر فرق دارند. به طور قانونی و در بسیاری از فرهنگ‌ها، کودکی از سن 3 تا 18 سالگی می‌باشد. در این قسمت از مقاله می‌خواهیم در رابطه با اجرای عدالت و حکم، در سنین مختلف برای کودکان بحث کنیم.
1 – کودکان زیر ده سال
کودکان زیر ده سال دستگیر نمی‌شوند. نمی‌توان آن‌ها را متهم کرد و دارای صلاحیت کیفری نمی‌باشند.
2- کودکان 10 تا 14 سال
این کودکان نیز فاقد صلاحیت کیفری هستند مگر اینکه قانون برای آن‌ها حکمی را صادر کند. در این صورت دستگیر کردن آن‌ها منعی ندارد.
3- کودکان 14 تا 18 سال
این کودکان را در صورت زیر پا گذاشتن عدالت، می‌توان دستگیر کرد و دارای صلاحیت کیفری می‌باشند.
کلام آخر
کودکان در جامعه از حق و حقوق زیادی برخوردار هستند. به همین دلیل است که درک کودک از عدالت بسیار مهم تلقی می‌شود. می‌توان برای آشنا کردن کودکان از حق خودشان آن‌ها را نزد مشاورین حقوقی ببرید. یا اگر خودتان به عنوان والدین کودک می‌خواهید به او آموزش دهید نیز می‌توانید از یک مشاور حقوقی در این باره مشورت بگیرید. کلینیک روانشناسی آرامش من با حضور مشاورین حقوقی کودکان و بهترین دکتر روانشناس کودک و نوجوان می‌تواند به شما در این باره کمک بسیار زیادی برساند. شما می‌توانید با تعیین وقت از طریق پشتیبانی و یا تکمیل فرم درخواست مشاوره، با مشاورین حقوقی ما در تماس باشید.
منابع:
