تا به حال شده است که فکر کنید شما از همه بهتر هستید. اینکه دیگران از شما انتقاد کوچکی هم کنند ناراحت شوید؟ اگر اینگونه بوده، پس شما یک فرد خود شیفته هستید که دچار خودشیفتگی شده است. خودشیفتگی صفت خوبی برای افراد نمی‌باشد و باعث می‌شود که هم خودشان و هم اطرافیان، اذیت شوند. به مرور و با افزایش شدت این صفت، افراد از این اشخاص دوری می‌کنند و فرد خودشیفته بعد از مدتی خود را در همه امور کاملا تنها می‌بیند. ما در این مقاله شما را با این اختلال شخصیتی بیشتر آشنا کرده تا بتوانید این اختلال روانی و فردی که دچار این اختلال است، را به خوبی شناسایی کنید.
خودشیفتگی چیست؟
خودشیفتگی یک اختلال روانی است. اختلال روانی که در آن فرد به حدی در خود درگیر است، که دیگران را نادیده می‌گیرد. اما باید این را بدانیم که خودشیفتگی همیشه یک اختلال روانی به حساب نمی‌آید. زیرا بسته به شدت آن، می‌توان آن را درجه بندی نمود. ممکن است فردی دچار شخصیت خودشیفته باشد اما دیگران را با رفتارهای خود آزار ندهند. پس به طور کلی خودشیفتگی یک ویژگی است، اما می‌تواند یک اختلال شخصیتی نیز به حساب آید.
باید بدانید که این اختلال شخصیتی چیزی فراتر از خودخواهی و تکبر می‌باشد. در واقع یک بزرگ بینی افراطی و عدم همدلی با دیگر افراد است.
خودشیفتگی یک اختلال روانی قابل تشخیص است که در افراد مختلف متفاوت می‌باشد.
حتما بخوانید: هوش هیجانی یا EQ
خودشیفته کیست؟
در قبل با خودشیفتگی آشنا شدیم و متوجه شدیم که یک اختلال شخصیتی است و فراتر از خودخواهی می‌باشد. حال فردی که این اختلال شخصیتی را داشته باشد، خودشیفته نامیده می‌شود. خودشیفته بودن نیز یک اختلال روانی است، که عدم سلامت روان فرد را نشان می‌دهد. افراد خودشیفته را اغلب به عنوان فرد متکبر، خودخواه، خودرأی و خودمحور نیز مورد خطاب قرار می‌دهند.
- افراد خودشیفته اصولاً افکار بزرگ و فانتزی دارند. این افراد در بیشتر مواقع توقع دارند که با آن‌ها برخورد محترمانه و ویژه‌ای شود. این خودشیفتگی در افراد خودشیفته در سنین بزرگسالی آغاز می‌شود و در زندگی شخصی و عاطفی و محیط کارشان نیز قابل مشاهده است.
- این افراد دائما به دنبال تحسین بیش از اندازه هستند. دائما به دنبال افرادی هستن که خاص می‌باشند و دوست دارند که با این چنین افرادی ارتباط برقرار کنند.
- این افراد دوست دارند همیشه تحسین شوند و هیچ انتقادی را چه کوچک باشد و چه بزرگ، نمی‌پذیرند.
انواع خودشیفتگی
در علم روانشناسی و با مطالعه و تحقیقات صورت گرفته توسط روانشناسان بزرگ، خودشیفتگی به دو نوع مختلف تقسیم بندی می‌شود. این دو نوع عبارتند از:
خودشیفتگی بزرگ
پیدایش این خودشیفتگی، ریشه در کودکی افراد دارد. در کودکی با این افراد به گونه‌ای برخورد شده است که آنان از بقیه افراد بالاتر هستند. با توجه به اینکه در کودکی همچین رفتاری با آنان شده، در بزرگسالی نیز همان رفتار از آنان سر خواهد زد. ویژگی کسانی که دچار این نوع از خودشیفتگی هستند عبارت است از:
- حساس نیستند.
- اعتمادبه نفس بالایی دارند.
- پرخاشگر هستند.
- در بسیاری از مسائل مربوط به خود اغراق می‌کنند.
خودشیفتگی آسیب‌پذیر
پیدایش این نوع از خودشیفتگی نیز از دوران کودکی افراد شکل می‌گیرد. افرادی که به این نوع از اختلال شخصیتی دچار می‌شوند، در کودکی مورد بی‌توجهی و سوءاستفاده قرار گرفته‌اند. این افراد دائما احساس ناکافی بودن دارند. به همین دلیل رفتار خودشیفته از آن‌ها در برابر بی‌اهمیتی، محافظت می‌کند. ویژگی این افراد عبارت است از:
- بسیار حساس هستند.
- رفتار خودشیفته آنان به چشم نمی‌آید و خاص نیستند.
- همیشه دچار اضطراب و استرس هستند.
- دائما احساس حقارت و یا برتری دارند.
علائم خودشیفتگی
خودشیفتگی علائم و نشانه‌هایی دارد که وجود آن‌ها در افراد نشان دهنده این است که آنان از این اختلال شخصیتی رنج می‌برند. برخی از این نشانه‌ها به شرح زیر می‌باشد:
- افرادی که دچار این اختلال روانی هستند، دائما خود را نسبت به بقیه بالاتر می‌بینند. حس برتری نسبت به دیگران داشته و جوری رفتار می‌کنند که این تصور آنان به چشم اطرافیان می‌آید.
- این افراد فکر می‌کنند که باید دائما تحسین شوند و هر کاری که می‌کنند، درست است. این افراد قوانین را قبول نداشته و هیچ انتقادی را نمی‌پذیرند.
- افراد خودشیفته نیاز به تایید دیگران دارند. دلشان می‌خواهد که دائما تحسین شوند. از همین رو در رابطه با مواردی که مربوط به خودشان است، همیشه برای افراد اغراق می‌کنند تا مورد تایید و تشویق قرار بگیرند.
- این افراد اگر رفتاری را که انتظار دارند از شما نبینند، پرخاشگر شده و حتی ممکن است که بی‌ادبی کنند.
- به دیگران حسادت می‌کنند و همیشه اعتقاد دارند که همه افراد به آن‌ها حسادت می‌ورزند.
- همیشه بر این موضوع که بهترین‌ها مال آن‌هاست، اصرار دارند.
- این تفکر در ذهن آن‌ها وجود دارد که از همه بهتر هستند و فقط با برخی افراد خاص ارتباط برقرار می‌کنند.
- یک فرد خودشیفته همیشه ابتدا سعی می‌کند شما را راضی نگه دارد، اما در انتها فقط به نیازهای خودش توجه می‌کند.
- افراد خودشیفته هرگز حس همدلی با دیگران پیدا نمی‌کنند.
- اعتماد به نفس بالایی دارند و در برخی از موارد دیده شده که از افراد، برای رسیدن به خواسته‌های خودشان سواستفاده می‌کنند.
اگر نشانه‌های بالا را در خود و یا در اطرافیان خود مشاده نمودید، بهتر است هر چه سریع‌تر نزد دکتر روانشناس بروید. زیرا هر چقدر از سابقه این اختلال شخصیتی بگذرد، درمان و کنترل آن نیز برای شما سخت خواهد شد.
ریشه خودشیفتگی
علت و ریشه اساسی خودشیفتگی، هنوز کشف نشده است و هیچ نظری در این رابطه توسط روانشناسان و متخصصین ارائه نگردیده است. اما می‌توان بنا به تحقیقاتی که صورت گرفته، برخی دلایل را برای این اختلال در نظر گرفت. به طور کلی می‌توان گفت که هم عوامل محیطی و هم عوامل ژنتیکی بر روی این اختلال تاثیر دارند.
می‌توان گفت که ریشه خودشیفتگی در کودکی است. اینکه کودک در چه خانواده‌ای رشد کرده و در چه جامعه‌ای بزرگ شده است، بسیار تاثیر گذار است. به عنوان مثال فردی که در جوامع فردگرا رشد کرده، خودشیفتگی بیشتری نسبت به فردی که در جوامع اجتماعی رشد کرده است دارد. پدر و مادری که فرزندشان را در محیطی رقابتی بزرگ می‌کنند و دائما از او تعریف کرده و او را بالاتر از همه می‌دانند، در واقع فرزندشان را تبدیل به فردی خودشیفته در آینده تبدیل می‌کنند. پس علاوه بر ژنتیک، می‌توان ریشه پیدایش خودشیفتگی را عوامل محیطی، اجتماعی و فرهنگی دانست.
مطالعه این مطلب می‌تواند برای شما مفید باشد: تست نئو NEOPI-R
خودشیفتگی در روانشناسی
حال می‌خواهیم بدانیم که خودشیفتگی در روانشناسی به چه معناست. علم روانشناسی می‌گوید که خودشیفتگی یک اختلال روانشناختی است که با الگوی مداوم و تکرار بزرگ بینی و اهمیت نامحدود فرد به خویش، مشخص می‌شود. هر یک از افراد نیز شخصیت خودشیفته خاص خودشان را دارند، از همین رو روش درمانی هر یک نیز خاص است.
از نظر روانشناسی، تیپ شخصیتی نیز در میزان خودشیفتگی تاثیرگذار است. این موضوع بسیار مهم بوده و از افرادی که بیمار هستند، تست شخصیت نیز گرفته خواهد شد. از آنجایی که این افراد دائما به دنبال تایید و تحسین بوده و از انتقاد فراری هستند، علم روانشناسی می‌تواند درمانی بسیار مفید برای این افراد را در اختیار قرار دهد.
تنها کاری که باید کرد، این است که در صورت مشاهده اختلال شخصیتی خودشیفتگی، سریعا به مراکز درمانی و مشاوره مراجعه کرده تا روانشناسان بتوانند بهترین راهکارها را به شما عزیزان ارائه دهند.
تست خودشیفتگی
بسیاری از شما خواهان این موضوع هستید که شخصیت خود را بشناسید. بدانید که آیا شخصیتی خودشیفته دارید یا خیر؟ می‌توان گفت خودشیفتگی یکی از قدیمی‌ترین ویژگی‌های بشر است. تست خودشیفتگی نیز یکی از قدیمی‌ترین تست‌های شخصیت در علم روانشناسی می‌باشد. شما با انجام دادن این تست می‌توانید به شخصیت خود پی‌برده و متوجه شوید که آیا اختلال شخصیتی خودشیفتگی را دارید یا ندارید.
این تست از چندین سوال تشکیل شده که شما عزیزان باید به این سوالات پاسخ‌های صادقانه بدهید. تست شما پس از پایان توسط مشاورین و متخصصین بررسی می‌شود و نتیجه به شما اعلام خواهد شد. شما می‌توانید برای انجام این تست به بهترین مراکز درمانی و مشاوره در منطقه زندگی خود رفته و با یک مشاور در این رابطه در تماس باشید.
مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می‌کنیم: تست هوش وکسلر
کلام آخر
همانطور که گفتیم خودشیفتگی یک ویژگی رفتاری برای انسان است که همه ما آن را در ذات خود داریم. اما مانند سایر ویژگی‌ها، اگر به صورت افراطی در درون ما رشد کند، می‌تواند آسیب‌رسان باشد. از همین رو بهتر است در صورت مشاهده کوچکترین علائم نزد روانشناس و یا پزشک بروید. کلینیک آرامش من به بعنوان بهترین مرکز مشاوره در تهران با حضور بهترین متخصصین و مشاورین در اختیار شما عزیزان هستند، تا شما را در این مسیر راهنمایی کنند. شما می‌توانید از طریق فرم ثبت نام و یا شماره تماس‌های موجود در سایت آرامش من با متخصصین و مشاورین ما در تماس باشید.
منابع:
